Bánh trôi nước, xôi chè, món chay… là những món nên ăn trong ngày Tết Nguyên Tiêu.
Tết Nguyên Tiêu (hay còn gọi là Tết Thượng). Đây là ngày hội trăng rằm đầu tiên của năm mới, trong đó: “Nguyên” có nghĩa là bắt đầu, đầu tiên; còn “Tiêu” có nghĩa là ban đêm. Chính vì lẽ đó mà Tết Nguyên Tiêu có tầm quan trọng trong văn hóa truyền thống của người Việt không thua kém gì Tết cổ truyền. Trong văn hóa thờ cúng của người Việt, Tết Nguyên Tiêu chính là ngày Rằm tháng Giêng – 15 tháng 1 (Âm lịch). Không chỉ thế, ngày Rằm đầu tiên được cho là thời điểm thích hợp để hướng thiên cầu phúc nên các gia đình thường sẽ làm mâm cỗ cúng tươm tất hơn hẳn các ngày Rằm khác trong năm.
Ngoài mâm cỗ mặn, bánh trôi nước, xôi chè, hoa quả, món chay cũng là những món ăn thường xuất hiện trong Tết Nguyên Tiêu.
Bánh trôi nước
Có không ít truyền thuyết liên quan tới tục ăn bánh trôi nước vào ngày Rằm tháng Giêng. Song, tựu trung lại thì món ăn này đều được cho là biểu tượng của sự đoàn viên, sung túc, tròn đầy. Vì thế, tục ăn bánh trôi nước vào Rằm tháng Giêng vẫn được nhiều người duy trì.
Xôi chè
Theo lệ xưa, ông cha ta sẽ dâng lên mâm cúng ngày Rằm tháng Giêng món xôi chè với ý nghĩa cả năm no đủ, mọi việc trôi chảy. Tùy theo điều kiện gia đình có thể dâng lên 1, 3, 4, 5 hoặc 6 chén.
Bánh bò
Tuy không phải là món ăn trong danh sách “must have” của ngày Rằm tháng Giêng, tuy nhiên bánh bò với hương vị thơm ngậy, béo bùi rất thích hợp xuất hiện trong mâm cỗ chay của các gia đình.
Bánh bò rất phổ biến với khu vực miền Nam. Ở mỗi địa phương lại có ít nhiều khác biệt. Tuy nhiên, bánh bò cốt dừa là loại bánh khá phổ biến.
Bánh bò là một gợi ý cho mâm cỗ ngày Rằm tháng Giêng.
Các món chay
Cũng như nhiều ngày Rằm khác trong năm, Rằm tháng Giêng là dịp tránh sát sinh, làm điều lành tạo phước. Do đó, các bà nội trợ có thể thay món mặn thông thường bằng các món ăn chay thanh đạm, giải hạn cho cả năm.
Mâm cỗ chay cho ngày Rằm có thể chế biến đơn giản với đậu hũ, nem rau củ, súp nấm, canh rau… Có gia đình cầu kì hơn thì làm các món chay giống món mặn như giò lụa chay, gà chay, canh chua chay… Song dù thế nào thì điểm chung trên các mâm cỗ ngày Rằm đó là sự hiện diện của các màu sắc tượng trưng cho ngũ hành: đỏ, xanh, đen, trắng, vàng.
Mâm cỗ chay ngày Tết Nguyên Tiêu.
Trái cây màu tươi sáng
Các loại hoa quả, đặc biệt những loại có phần vỏ tươi sáng như đỏ, vàng, xanh… được cho là mang về sự may mắn, hanh thông cho gia đình. Do đó, đây cũng được xem là các món nhất định phải góp mặt trong mâm cỗ ngày Tết Nguyên Tiêu.
Địa chỉ cuối tuần: Hai món màu xanh gây sốt ở Sài Gòn
Cơm tấm, bánh bò màu xanh làm từ hoa đậu biếc trông lạ lẫm, hút sự tò mò của nhiều người.
Cơm tấm
Mới đây, món cơm tấm hoa đậu biếc của một quán cơm trên đường Điện Biên Phủ, quận 10 làm các tín đồ ẩm thực đứng ngồi không yên. Chưa nói đến thành phần món ăn, nhưng đ.ập vào mắt khách là sắc xanh đặc trưng của hoa đậu biếc trông hấp dẫn. Quán bình dân nhưng bàn ghế chỉn chu, sạch sẽ. Dù chỗ ngồi hạn chế nhưng khá thoáng và thoải mái.
Cơm tấm hoa đậu biếc. Ảnh: Luu Anh Khoa.
Quán không sử dụng phẩm màu mà nhuộm hạt cơm bằng cách dùng nước hoa đậu biếc nấu. Hạt cơm tấm không bị nhão, vẫn giữ được độ khô vừa phải, rời rạc. Điều đặc biệt là cơm thoảng mùi thơm nhẹ của hoa, mang đến trải nghiệm lạ lẫm. Tuy nhiên vài người thích vị cơm tấm truyền thống thì không quen với biến tấu này.
Phần cơm gồm miếng sườn, trứng ốp la và đồ chua. Miếng sườn mỏng ướp kỹ, nướng chín tới, rướm mỡ, thơm nức mũi. Trứng chiên lòng đào béo ngậy, chan thêm nước mắm chua ngọt. Khi ăn, bạn cho đồ chua vào chén nước mắm. Chút mỡ hành, tỏi thơm, kèm vài lát cà chua, dưa leo ăn cho đỡ ngấy. Phần cơm có giá 38.000 đồng, vừa bụng người lớn.
Địa chỉ: 650/4/20 Điện Biên Phủ, quận 10.
Bánh bò
Bánh bò là một trong những món ăn vặt yêu thích của dân miền Tây lẫn Sài thành. Thông thường, bánh có màu trắng hoặc màu xanh lá cây thơm mùi lá dứa, hình tròn. Những ngày gần đây, loại bánh bò màu nâu làm từ củ dền hay thốt nốt, và màu xanh hoa đậu biếc thu hút nhiều người. Món ăn được bán tại một quầy chuyên bánh miền Tây, đặt ven đường ở quận 7, nên khách ghé mua mang đi là chính.
Khay bánh bò hoa đậu biếc, truyền thống. Ảnh: Thiện Jaidee.
Tiệm chỉ là một chiếc tủ nhỏ nhưng ghi điểm với khách hàng nhờ vị bánh vừa miệng, không quá ngọt. Thực đơn gồm bánh bò trong, chuối hấp, thỉnh thoảng có thêm vài món chè miền Tây, chè trôi nước bán dịp mồng một. Tùy mỗi ngày mà lượng bánh, loại bánh ở quán khác nhau, nhưng chủ yếu là bánh bò củ dền, ca cao, lá dứa, thốt nốt… Trong đó, nổi bật nhất là bánh bò màu xanh tím hoa đậu biếc.
Những chiếc bánh được tạo màu nhờ rau củ tự nhiên, không phẩm màu hóa học nên cho hương vị rất dễ chịu. Bánh được ăn kèm với nước cốt dừa thơm, rắc thêm chút mè bùi bùi. Bánh bò ở đây được lòng cả người lớn lẫn t.rẻ e.m. Một hộp 5 cái bánh có giá 10.000 đồng, đủ lót dạ buổi sáng. Cắn miếng bánh sừng sực, bạn cảm nhận ngay độ béo, một chút hương thơm, quyện với vị ngậy của nước cốt dừa đã miệng.
Địa chỉ: 95/110 Lê Văn Lương, Quận 7.
