Súp lươn Nghệ An nổi tiếng ở vị ngon ngọt đậm đà, đặc biệt là cách chế biến lươn khác biệt. Món ăn với hương vị cay nồng đặc trưng sẽ khiến mọi thực khách còn nhớ mãi.
Lươn (thiện ngư) là loài thủy sản nước ngọt có tính ôn, vị ngọt cùng giá trị dinh dưỡng rất cao. Lươn có ở hầu khắp mọi đồng ruộng, bãi bờ trên đất nước Việt Nam và riêng ở Nghệ An, do địa hình, khí hậu nhiều khắc nghiệt, thổ nhưỡng không mấy phì nhiêu, trù phú khiến cho con lươn trở nên bé nhỏ nhưng săn chắc hơn so với vùng miền khác. Các món ăn chế biến từ lươn ở đây đã trở thành đặc sản mang đậm bản sắc văn hóa xứ Nghệ. Một trong những điểm đặc biệt khiến súp lươn Nghệ An khác biệt chính là việc chọn nguyên liệu. Người dân xứ Nghệ sẽ bắt lươn đồng, lươn tự nhiên thay vì loài tự nuôi nên khi nấu thịt sẽ dai, ngon, béo và chắc thịt hơn, với dân sành ăn thì lươn đồng là món đặc sản hiếm thấy.
Lươn được bắt về sẽ làm sạch theo cách thủ công nhất, nhiều nơi họ sẽ sử dụng “mun”, chính là vỏ trấu khi đốt cháy hoặc nấu chín lên rồi dùng muối để làm sạch phần nhớt. Lươn được làm rất kỹ càng, rửa sạch và luộc lên đến khi chín vừa thì mang ra tách riêng phần thịt và xương. Lươn sau khi được sơ chế sẽ xào chung với hành răm, nghệ rí, ớt và tiêu xay. Dân xứ Nghệ nấu nước dùng cho súp lươn thường ninh thêm vài đốt xương ống lợn. Phần tủy trong xương ống và phần xương sống của lươn ninh nhừ, lọc kỹ gợn bọt, phần nước trong còn lại là tinh túy vị ngọt béo.
Súp lươn cay nồng khi ăn, vị ngon ngọt, béo béo, cay nhè nhẹ cộng thêm mùi thơm từ các loại rau hành, rau răm khiến nhiều người phải mê mệt. Thử một ít súp bạn sẽ thấy ngậy lên vị ngọt béo của xương hầm. Ăn miếng lươn thì dai dai, chắc thịt, thêm chút cay béo của ớt và dầu điều. Súp lươn xứ Nghệ không ăn đơn thuần mà được dùng chung cùng bánh mỳ hay bánh mướt (bánh cuốn). Riêng bánh mỳ ăn kèm ở đây cũng có vị rất riêng. Ngoài loại bánh thông thường, những người sành ẩm thực thường chọn loại bánh mỳ đã được rán thơm. Khi chấm ăn cùng nước súp nóng hổi dậy hương, vị giòn giòn thơm nức quyện trong nước súp ngọt tuyệt. Bánh mướt cũng là lựa chọn yêu thích của nhiều thực khách ít ăn khô. Bánh được tráng mỏng, không nhân, rắc thêm chút hành khô, khi chan nước súp rất vừa miệng mà không ngấy. Nhiều người vốn không quen với khẩu vị của miền Trung cũng phải gật đầu tán thưởng.
Ảnh: Internet
Súp lươn không những ăn ngon mà còn có giá trị dinh dưỡng với sức khỏe của người dùng. Thịt lươn là một thực phẩm giàu chất đạm, giá trị dinh dưỡng cao và chữa được nhiều bệnh. Ngoài súp, người ta thường dùng thịt lươn chế biến nhiều món ăn ngon, hương vị độc đáo khác như miến lươn, cháo lươn, canh lươn… Ở Nhật Bản, người ta còn coi lươn là “sâm động vật”.
Nghệ An là vùng đất miền Trung nắng gió. Do địa hình, khí hậu nhiều khắc nghiệt nên sản vật đồng bãi không mấy phì nhiêu, trù phú bằng các tỉnh thành khác. Dẫu vậy, bằng đôi bàn tay khéo léo và vị giác đầy tinh tế, người phụ nữ các vùng quê nghèo khó ở Nghệ An vẫn tìm được cách tận dụng, sáng tạo ra nhiều món ngon từ nguyên liệu giản dị sẵn có quanh vườn nhà, một trong số đó là món “súp lươn xứ Nghệ” nức tiếng gần xa.
Thưởng thức vô số món lươn ngon từ Bắc vào Nam
Con lươn gắn liền với cuộc sống nông nghiệp của người Việt. Từ thân lươn thuôn dài trơn trượt, người Việt từ Bắc vào Nam đã sáng tạo nên không ít món ngon độc đáo, mang hương vị vùng miền rõ nét.
Súp lươn
Súp lươn nổi tiếng phải kể tới món súp của người Nghệ An. Không sánh đặc như các loại súp khác, nước súp của lươn giống như nước dùng, trong và ngọt. Lươn được lọc tách xương rồi chẻ đôi, nấu chín tới. Một bát súp lươn đúng chất Nghệ An có màu vàng óng của nghệ, màu xanh của rau gia vị, màu đỏ của ớt. Súp lươn xứ Nghệ được ăn cùng bánh mì hay bánh ướt. Chấm bánh mì với nước súp nóng hổi, thơm nức bạn sẽ cảm nhận được vị giòn thơm quyện với vị ngọt đậm đà đặc trưng thấm hương quê của mảnh đất đầu miền Trung nắng gió.
Cháo lươn
Cháo lươn cũng là món không thể thiếu trong thực đơn lươn xứ Nghệ. Lươn không ninh cùng cháo mà được ướp cùng gia vị sau đó xào chín. Gạo nấu cháo được ninh nhừ nguyên hạt có pha thêm gạo nếp. Khi ăn mới trộn lươn cùng cháo, thêm gia vị, tiêu, ớt, hành răm thái nhỏ dậy mùi thơm nức.
Nếu đã quen thuộc với cháo lương Nghệ An, nhiều thực khách không khỏi ngạc nhiên khi nhìn thấy bát cháo lươn của người Thanh Hóa, bởi nó giống như bát canh nấu loãng, nước cháo trong leo lẻo, gạo còn nguyên hạt, và thường rất nhiều lươn.
Người Thanh Hóa tâm niệm rằng, bát cháo càng trong, càng nhiều nước càng ngon, bởi cốt cháo lươn là ăn lấy nước, ngon bổ tập trung hết trong nước cháo. Cháo lươn Thanh Hóa ăn cùng bánh đa vừng.
Miến lươn
Miến lươn là một món ăn phổ biến tại Việt Nam, nổi tiếng tại một số nhà hàng Hà Nội. Miến lươn cũng được một số nơi như Ninh Bình và Nghệ An coi là đặc sản ẩm thực đặc trưng của địa phương. Nước dùng của miến lươn nước xương lươn, có muối, gừng đ.ập dập cho vào, đun sôi lâu, hớt bọt cho nước trong và ngọt. Lươn ăn miến thường là loại lươn khô hoặc lươn chiên giòn, ăn kèm giá đỗ và hành khô phi thơm.
Lươn um chuối đậu
Lươn um chuối đậu là món ăn dân dã được nhiều người ở cả ba miền Bắc, Trung, Nam ưa chuộng. Lươn dai mềm thơm kết hợp cùng nghệ, sả, hành, tỏi dậy hương, sóng sánh trong nước dùng chua thanh cùng các loại lá gia vị mang hương đồng cỏ nội kết hợp với vị bùi bùi của chuối xanh khiến nó trở nên đặc sắc, đậm đà và khó quên.
Lẩu lươn
Lẩu lươn hấp dẫn là nỗi tương tư của khách sành ăn. Lẩu lươn thực chất không khác món canh chua lươn nhưng ăn nóng, nhúng kèm rau cho thêm phần đặc biệt, bắt mắt. Nấu canh chua lươn có nhiều cách kết hợp nguyên liệu như nấu lá giang, bắp chuối cơm mẻ, lá me non, nấu cà chua, rau cần…
Lươn nấu trứng kiến
Người miền Tây có món canh lươn chua rất đặc biệt. Điều đặc biệt bởi chất làm chua không phải từ các nguyên liệu truyền thống mà sử dụng vị chua từ trứng kiến. Nước canh chua có những kén trứng kiến trắng nhỏ, khi đưa vào miệng vỡ ra vừa vui miệng lại vừa vui tai, mang đủ vị béo bùi chua ngọt khiến mọi giác quan như bừng tỉnh.
Lươn hấp
Lươn hấp có thể kết hợp với bầu, mướp hương, lá giang, lá cách…Lươn hấp ngọt rõ lại không mất hương thơm đặc trưng. Khoanh bầu hay mướp cũng trở nên ngọt hơn bình thường khi ăn kèm thịt lươn, khiến thực khách cứ muốn ăn mãi không thôi.
Lươn um lá nhàu
Lươn um lá nhàu là sự kết hợp phá cách độc đáo của người đầu bếp phương Nam khi sử dụng vị ngọt của lá nhàu cùng vị ngậy của cốt dừa, bùi béo của đậu phộng, của nghệ. Các nguyên liệu kết hợp cùng thịt lươn tạo nên món ăn thơm ngon khó quên bậc nhất nơi miệt vườn miền Tây.
