Mặc dù có hình thù hơi “đáng sợ”, thế nhưng loại cá đặc sản này lại có hương vị thơm ngon, đặc biệt thịt mềm tan như cháo khi chế biến. Nhờ đó mà nó có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau.
Cứ vào dịp tháng 9 đến tháng 12 âm lịch cuối năm là bà con ngư dân các tỉnh thành vùng biển như Thanh Hóa, Nam Định, Bà Rịa – Vũng Tàu hay Quảng Bình lại vô cùng bận rộn cho những chuyến ra khơi để săn lùng cá khoai – một trong những đặc sản hấp dẫn được nhiều người ưa thích.
Cá khoai vốn là một loài cá biển thuộc họ cá Mối. Chúng được phân bố chủ yếu ở các vùng biển Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương, vùng biển thuộc Ả Rập,… Còn ở nước ta, Thái Bình và Quảng Bình là 2 địa phương có số lượng cá khoai được cho là dồi dào nhất.
Cá khoai có chiều dài trung bình khoảng 15-20cm, màu trắng hồng pha xám, giữa bụng có đốm sáng đặc trưng. Đặc biệt phần đầu của chúng tuy khá nhỏ nhưng cái miệng lại to lớn và có rất nhiều răng. Ngoài ra giống cá này rất ít xương, thịt mềm, chỉ có duy nhất một đường gân chạy dọc lưng.
Sở dĩ loài cá này lại có tên gọi là cá khoai, đó là bởi thịt của chúng trắng hồng, người trơn tuột và đặc biệt không hề có vảy, trông từa tựa như những củ khoai sau khi gọt vỏ vậy. Bên cạnh đó tên gọi này cũng dùng để phân biệt rõ ràng với những loài cá biển khác.
Nhờ vào hương vị thơm ngon, cá khoai trước kia chỉ được bà con miền biển ăn hàng ngày thì đến nay nó đã xuất hiện trong nhiều thực đơn của nhà hàng, quán ăn nổi tiếng và được săn lùng ráo riết.
Thịt cá khoai khi chế biến tan mềm như cháo loãng, ngon ngọt độc đáo mà ít có loài cá nào đạt được. Một số người có thể không thích loài cá này cho lắm vì thịt bở, tuy nhiên nếu đã thưởng thức thì sẽ cảm thấy ngon miệng, nhất là khi thời tiết chuyển sang mùa lạnh.
Chính vì lẽ đó mà cá khoai có thể được dùng để chế biến thành các món ăn ngon miệng như món cháo, món lẩu, món canh cá,… Trong đó món canh cá khoai nấu chua là món đặc sản cực kỳ ngon miệng với vị ngon ngọt của cả, kết hợp với vị chua của các loại rau củ sẽ khiến hài lòng bất kỳ ai khi thưởng thức.
Ngoài ra nếu dùng cá khoai để ăn lẩu cũng vô cùng tuyệt vời. Cá được sơ chế sạch sẽ, sau đó cắt khúc rồi thả vào nồi lẩu như bình thường. Đến khi cá vừa chín tới là có thể múc ra thưởng thức luôn để tránh thịt bị nát. Nếu có dịp đến thăm Quảng Bình, chắc chắn bạn sẽ có dịp được thưởng thức món lẩu cá khoai này.
Hiện nay giá bán của cá khoai cũng rất dễ chịu, chỉ hơn 200.000 đồng/kg mà thôi. Giá bán có thể dao động tùy thuộc vào kích thước, chất lượng thịt hoặc sản lượng có dồi dào hay không. Tuy nhiên vào thời điểm cận Tết, nhu cầu mua lớn có thể khiến giá bán tăng lên tới 300.000 đến 500.000 đồng/kg.
Cá khoai rất khó để bảo quản nếu như vận chuyển đi nơi xa, do đó chúng chỉ nên được tiêu thụ ngay khi vừa đ.ánh bắt để tránh thịt bị ươn mà vẫn giữ được độ ngọt của cá. Nếu bạn ở tỉnh thành xa xôi thì tốt nhất nên tìm mua dạng cá phơi khô để sử dụng.
Tùy theo từng địa phương mà sẽ có nhiều cách chế biến cá khoai khác nhau. Dù thế nào đi nữa thì đây vẫn sẽ là một đặc sản cuốn hút, mang đến hương vị khó có thể quên được, đặc biệt là đối với những người thích ăn cá.
Loại cá nhão nhoét xưa nhiều người vứt cho lợn giờ là đặc sản có giá vài trăm nghìn/kg, đem nấu thế này được món ngon không tưởng
Đảm bảo bạn sẽ thích mê món ngon từ cá này ngay lần đầu thưởng thức.
Trước đây cá khoai bị nhiều người chê vì thịt quá mềm nhão, đem cho lợn nhưng giờ chính độ mềm ngọt của loại cá này khiến người ăn người thích. Cá khoai có nhiều ở các tỉnh miền biển, trải dài từ miền Bắc tới miền Trung nhưng ngon và nổi tiếng nhất vẫn là ở Thái Bình, Thanh Hoá, Quảng Bình…
Cá khoai có mình tròn, thon dài, không có vảy, thân trơn nhẵn hơi giống củ khoai lang. Cá có phần lưng và đuôi màu phơn phớt xanh, đặc biệt miệng cá rất rộng, thịt trắng trong, xương mềm và trong suốt. Chẳng thế mà cá khoai hay được mọi người mua về để nấu canh, nấu cháo thậm chí là làm lẩu… Chính vị ngọt của cá khoai cũng như xương mềm khiến nó trở nên đắt khách. Giá loại cá này giờ khoảng 200 nghìn đến hơn 200 nghìn 1kg.
Cá khoai có thể được chế biến thành nhiều món ngon, cá bạn hãy thử tham khảo nhé:
1. CANH CÁ KHOAI
Chuẩn bị:
– Cá khoai 10 con (khoảng 400-500g)
– Dầu ăn 40ml
– Hành khô 5 nhánh thái mỏng
– Cà chua 2 quả thái múi cau
– Nước lọc 1 tô to (900ml)
– Bột canh 1/2 thìa ăn cơm 2/3 thìa hạt nêm 1/2 thìa đường trắng 1 thìa cà phê mì chính (có thể không cho)
– Nghệ tươi 1 nhánh nhỏ, gọt vỏ, đ.ập dập
– Gừng tươi 1 nhánh nhỏ, gọt vỏ, đ.ập dập
– Ớt cay 1-2 quả, đ.ập dập
– Chanh tươi 2 quả vừa vắt lấy nước (tăng giảm theo khẩu vị)
– Mùi tàu thì là, hánh lá cắt nhỏ
Cách nấu canh cá khoai ngon:
– Đun nóng một ít dầu ăn trong nồi, sau đó cho hành khô thái nhỏ vào phi thơm.
Tiếp đó, cho cà chua đã thái múi vào xào cho mềm nhuyễn ra rồi cho nước lọc vào đun sôi.
– Tiếp tục cho các gia vị như ớt, nghệ, gừng vào đun sôi lại. Đầu bếp lý giải, sỡ dĩ phải cho gừng và nghệ vào canh là để giúp cho cá khoai bớt tanh hơn. Ngoài ra, nghệ còn giúp nước canh cá có màu vàng hấp dẫn.
– Khi nước đã sôi lại, thì nhẹ nhàng thả cá khoai vào, đun sôi trở lại. Lưu ý, khi nước sôi trở lại, nhớ vặn nhỏ lửa để nồi canh sôi nhẹ. Nếu để canh sôi với lửa lớn cá sẽ nhanh nát và thịt tan ra. Bên cạnh đó, khi nước sôi trở lại thì phải vớt bọt cho bớt tanh và thêm nước chanh vào, đun sôi liu riu thêm 3-4 phút là cá khoai chín. (Lưu ý, nếu bạn nấu cá khác thì thời gian cá chín sẽ lâu hơn). Cá khoai thịt mềm nhanh chín nên bạn không nên đun lâu, thời gian càng lâu sẽ khiến thịt cá càng nát, chỉ còn xương.
– Cuối cùng rắc mùi tàu, thì là và hành lá vào, là xong.
Lưu ý: Bạn có thể thêm dứa chín nếu muốn. Cũng có thể thay chanh tươi bằng sấu hoặc khế chua hay me đều được.
Như vậy, khi nấu canh cá khoai, muốn cá không tan, nát thịt và không có mùi tanh các bạn chỉ cần nhớ:
– Cho gừng, nghệ và canh để khử mùi tanh cá.
– Đợi nước sôi rồi mới cho cá vào, không cho cá từ lúc thêm nước lạnh. Nếu cho cá ngay từ lúc thêm nước lạnh thì cá vừa tanh lại nát thịt vì thời gian đun lâu.
– Không để canh sôi với lửa lớn làm cá nhanh nát, chỉ đun sôi liu riu, đặc biệt không khuấy mạnh tay.
– Sau khi cho cá vào, canh sôi lại liu riu 3-4 phút là cá chín, không nấu lâu cá sẽ nát.
Giờ bạn chỉ việc thưởng thức bát canh cá khoai thơm nức mũi, thịt cá ngọt thanh, bổ dưỡng thôi!
2. LẨU CÁ KHOAI
Nguyên liệu(cho 6 người ăn):
– 2kg cá khoai
– 0,5 kg thịt bò
– 0.5kg mực mai
– Bún
– Rau cần, rau cải đắng hoặc rau cải cúc
– Me tươi, ớt, cà chua, sate, gừng, lá gừng, hành, thì là sơ chế sạch sẽ
– Hạt tiêu, hạt nêm, mì chính, nước mắm
Cách làm nước lẩu:
Không cần quá cầu kì ninh xương như các món khác, bởi vì bản thân cá khoai rất ngọt, chưa kể nhúng thêm mực với thịt bò nữa nên ninh xương khá là thừa mà lại khong dậy được mùi cá khoai.
– Đun sôi me với 2 lít nước để có 1 nồi nước chua.
– Lấy chảo chưng gừng, ớt cho thơm rồi đổ vào nồi nước vừa đun.
– Nêm nếm gia vị sao cho vừa vặn, tiếp đó mới thả cà chua thái múi cau, lá gừng.
– Cá rửa sạch, ướp nước mắm gừng thái chỉ (đặc biệt chỉ ướp nước mắm với gừng, không ướp muối hay súp bột ngọt gì cả).
– Bò ướp hạt nêm, dầu ăn, hạt tiêu, gừng.
– Mực cũng ướp như trên nhưng không cho dầu ăn.
– Hành, thì là rửa sạch, xắt khúc.
3. CÁ KHOAI KHO KEO
1.1 Nguyên liệu
– Cá khoai: 1/2 kg
– 3 muỗng mắm
– 2 muỗng đường
– Nước màu (nước hàng)
– 1/2 muỗng cafe tiêu
1.2 Cách chọn cá khoai ngon
– Cá khoai tươi có màu xám bạc, thân trong.
– Cá khoai càng ươn sẽ càng có màu hồng, thân đục trắng, mềm nhũn.
– Với các loại cá ướp urê nhìn bề ngoài thấy rất tươi, mắt cá trong, mang cá đỏ tươi hơn bình thường. Tuy nhiên, độ đàn hồi thân cá không cao, khi ấn tay vào sẽ mềm, mình cá lõm xuống, ngửi kỹ cá có mùi khai chứ không phải mùi tanh đặc trưng.
2. CÁCH LÀM CÁ KHOAI KHO KEO
Bước 1: Sơ chế và ướp cá
– Rửa sạch cá. Khi sơ chế để cá không bị nát và tanh thì nên ướp qua chút mắm, đường và ớt để khử tanh hoặc cũng có thể rửa qua rươụ và gừng tươi khử tanh rất hiệu quả.
– Sau đó thái khúc vừa ăn.
– Cho cá vào một tô to, sau đó cho 1 thìa cafe đường, 1 chút nước mắm cốt và ớt thái nhỏ vào và trộn đều rồi để 45 phút cho cá ngấm vị.
Bước 2: Chưng nước màu (nước hàng)
– Bật bếp, chờ cho chảo nóng thì cho 3 muỗng đường vào, đảo đều cho đến khi đường tan ra, chuyển sang màu nâu thì cho 1 chén nước nhỏ vào, khuấy đều cho đường và nước quyện lại với nhau.
– Đun tiếp tục cho đến khi nước màu sánh sệt lại thì cho xuống để nguội. Nếu thừa nhiều, bạn cho vào hũ có nắp đậy, để ở nơi thoáng mát để dùng dần cho các lần sau.
Bước 3: Kho cá
– Cho phần cá đã ướp vào nồi nước màu vừa chưng đun lửa to.
– Khi cá đã sôi thì giảm lửa, đun lửa nhỏ để cá nhừ và ngấm vị hơn. Đến khi cá mềm và nước keo lại thì rắc chút hạt tiêu lên là hoàn thành.
Những ngày mát trời, xơi một tô cơm, rưới lên chút nước cá kho, gắp thêm khúc cá khoai ăn kèm với dưa muối thì còn gì bằng. Cá biển miền trong tươi roi rói, kho keo sệt lại chuẩn vị quê nhà. Cả nhà quây quần bên mâm cơm khói bốc nghi ngút mới thú vị làm sao…
Chúc các bạn thành công!
