Người dân An Giang kể, vào mùa nước nổi, nước từ thượng nguồn sông Mekong không chỉ mang phù sa cho các cánh đồng miền Tây Nam Bộ, còn mang đến cho vùng đất này nhiều sản vật thiên nhiên quý.
Cá linh là món quà của thiên nhiên dành tặng vùng đất “Chín Rồng” trong mùa nước nổi. Từ cá linh, người dân nơi đây có thể chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn.
An Giang vào mùa nước nổi. Ảnh: Internet
Mùa nước đổ về trắng xóa các cánh đồng ở An Giang bắt đầu từ tháng 7 đến tháng 10 âm lịch, rơi vào tầm tháng 8 đến tháng 11 dương lịch, cũng là mùa cá linh về theo con nước nổi để tìm nơi đẻ trứng. Trên thủy trình ấy, cá linh vừa bơi theo con nước, vừa tìm thức ăn có trong nước để phát triển, rồi sinh sản. Đầu mùa nước nổi, cá linh chỉ bé bằng đầu đũa ăn cơm. Ăn cá linh ở thời điểm này là ngon nhất, vì cá còn non nên xương mềm, chất thịt ngọt, béo và thơm. Người dân An Giang thường đem cá linh non kho tiêu để ăn với cơm. Vị ngọt sữa của cá linh, cộng thêm chất thịt béo ngậy, quyện với vị đậm đà của nước mắm, vị cay cay của hạt tiêu khiến món ăn này vô cùng hấp dẫn và cực kỳ tốn cơm.
Tới giữa tháng 8 âm lịch, cá linh đã lớn bằng cỡ ngón tay, người dân An Giang lại đem cá linh chế biến thành món canh chua kèm bông điên điển. Món canh chua cá linh nhúng bông điên điển và một số loại rau đồng mùa nước nổi như kèo nèo, bông s.úng, so đũa, rau muống… trở thành đặc sản của miền Tây sông nước. Chính vị ngọt, mềm của thịt cá linh, cùng vị chua thanh của me dầm, vị thơm của ngò gai, vị nhẩn đắng của bông điên điển, vị mặn mặn, cay cay của nước mắm ớt làm cho món canh chua cá linh bông điên điển càng thêm đặc sắc, góp phần níu chân thực khách lưu lại với An Giang.
Lẩu cá linh cùng với bông điên điển là một đặc sản không thể bỏ qua.
Cá linh to cỡ ngón tay còn được người dân nơi đây đem tẩm bột và chiên giòn để ăn cơm. Bên mâm cơm gia đình, trong căn chòi bộn gió trên sông, cả nhà quây quần bên nhau, rộn rã tiếng nói cười, miếng cá giòn tan cùng ly rượu trắng như hâm nóng bầu không khí sum họp giữa khung cảnh thiên nhiên mộc mạc của quê hương. Tới cuối tháng 11 âm lịch, nước lũ bấy giờ cũng rút dần, cá linh cũng bắt đầu già, thân cá có nhiều xương, vảy cá cũng trở nên cứng. Tuy vậy, thịt cá linh vẫn ngọt. Nhiều gia đình ở An Giang vẫn chiên giòn cá linh để ăn cơm. Cũng có người tính chuyện tích trữ cá linh để ủ mắm ăn dần. Nước mắm ủ từ cá linh có màu đỏ quế, trông rất bắt mắt, đặc biệt vị rất thơm ngon.
Người dân An Giang chia sẻ rằng, ở từng giai đoạn sinh trưởng của cá linh sẽ có một hoặc nhiều món ăn tương ứng chế biến từ loại cá này. Giai đoạn cá linh còn non thì có món cá linh kho tiêu, mắm kho cá linh, cá linh kho nước dừa, cá linh nhúng dấm… Giai đoạn cá linh lớn thêm chút đỉnh thì có canh chua cá linh kèm bông điên điển, cá linh tẩm bột chiên giòn, cá linh nướng… Giai đoạn cá linh già có món cá linh chiên giòn, hoặc ủ cá linh thành nước mắm… Cá linh đầu mùa hay cá linh cuối mùa, chế biến cách này hay cách khác, cũng ngon và hấp dẫn, khiến cho thực khách phương xa dù chỉ một lần ăn cũng phải xuýt xoa nhớ mãi, và cả những người con của châu thổ sông Cửu Long cũng nao nao đón đợi mùa cá linh về theo cơn lũ.
Thú vị bún nước kèn Châu Đốc
Là sự kết hợp giữa bún cá và bún cà ri, bún nước kèn mang hương vị đặc trưng rất riêng, mang đến cái lạ và rất khó có thể tả rõ trong vị giác.
Ở vùng miệt vườn miền Tây khi nhắc đến món bún nước kèn người ta sẽ nghĩ ngay đến món ăn đặc trưng của 2 địa danh miệt thứ là Rạch Giá (Kiên Giang) và Châu Đốc (An Giang). Tuy vậy mọi người có vẻ ưa chuộng hương vị bún nước kèn ở Châu Đốc hơn nên thường nói về nó như một đặc sản ở An Giang.
Từ “kèn” hay “khèn” được vay mượn từ đồng bào người Khmer, mang ý nghĩa “nấu bằng nước cốt dừa”. Ảnh minh họa: IT
Bún nước kèn – một món ăn gây ra sự tò mò vì cái tên phát ra âm thanh này. Nghe tên bún nước kèn có phải bạn thấy rất thú vị không? Vậy từ đâu mà có cái tên này?
Thực ra Châu Đốc An Giang là vùng biên giới giáp với Campuchia nên cũng là nơi giao thoa văn hóa, tiếp nhận những nét độc đáo từ bà con Khmer, nhất là trong ẩm thực. Ẩm thực xứ này được được kết hợp hài hòa giữa miền Tây và người Khmer, do đó tạo nên cái đặc trưng mà nơi khác không có được. Món bún nước kèn được gọi tên theo tiếng của đồng bào Khmer có nghĩa là nấu với nước cốt dừa. Đó là lý do tại sao mà có người gọi là bún nước kèn (khèn), bún kèn hoặc cũng có người lại gọi là bún kèn dừa.
Bún kèn là một món ăn đặc sắc, lạ vị của người dân Châu Đốc. Ảnh minh họa: IT
Người ta thường biết đến bún nước kèn như một đặc trưng ẩm thực độc đáo ở Châu Đốc. Bởi lẽ, hương vị béo béo nhưng lại ngọt thanh của cách nấu nơi đây được yêu thích hơn. Ngoài ra bún nước kèn Châu Đốc khác bún nước kèn Kiên Giang ở chỗ nước dùng không bị đặc sệt, có lẽ sẽ hợp lý với cái tiết trời nóng nực ở miền Tây.
Món ăn này còn độc đáo vì sự kết hợp biến tấu giữa 2 món bún vô cùng nổi tiếng ở miền Tây là bún cá và bún cà ri tạo nên cái lạ rất khó có thể tả rõ trong vị giác.
Món ăn đọng lại ở cổ họng cái man mát, thanh thanh và beo béo khiến người ta nhớ mãi. Ảnh minh họa: IT
Nguyên liệu chế biến món này có cả bột nghệ và bột cà ri. Ở Châu Đốc người ta nấu bún kèn có thêm cả tôm khô và đậu phộng. Thoạt nhìn món ăn này có vẻ giống bún cà ri nhưng nguyên liệu chính lại là cốt dừa nên bà con muốn gọi bằng cái tên đặc trưng để thực khách dễ dàng nhận biết hơn.
Tại trung tâm Thành phố Châu Đốc đã có một quán bún nước kèn đã tồn tại và phát triển được khoảng 40 năm bởi hương vị đặc biệt của nó khiến người ăn thật sự phải ghiền.
