Những màu sắc hấp dẫn của món cơm thơm dẻo sẽ giúp cả nhà ngon mắt, chắc bụng để khởi đầu ngày mới.
Cơm củ dền bạch tuộc
Nguyên liệu:
1 lon gạo (gạo tấm hoặc thường), 1 củ dền, 400g bạch tuộc, 200g nấm kim châm, 2 thìa súp tương ớt, 1 thìa cà phê tỏi xay, 1/2 thìa cà phê ớt bột, 1/2 thìa cà phê gừng băm, 4 củ hành tím, 2 nhánh hành lá, 1 thìa cà phê vừng rang vàng, 1 thìa cà phê hạt nêm, 1 thìa cà phê đường, mỡ hành, nước mắm pha, đồ chua, dầu ăn.
Thực hiện:
Vo gạo, cho vào nồi. Ép lấy nước củ dền, rưới vào gạo, thêm nước vừa đủ, nấu chín. Bạch tuộc thái miếng vừa ăn. Đun nóng 1 thìa súp dầu ăn trong chảo, cho tỏi xay, gừng và hành tím thái lát vào xào thơm. Cho bạch tuộc vào xào chín, thêm nấm kim châm. Nêm tương ớt, hạt nêm, ớt bột, đường cho vừa ăn, rắc hành lá thái nhỏ, vừng. Xới cơm ra đĩa với bạch tuộc. Dọn kèm nước mắm pha, mỡ hành, đồ chua.
Mách bạn:
Gia giảm lượng nước ép củ dền nếu bạn chưa quen hương vị này.
Cơm cải bó xôi, chả nướng
Nguyên liệu:
1 lon gạo, 300g cải bó xôi, 200g thịt nạc băm, 100g thịt cua, 3 quả trứng vịt, 1 lọn bún tàu, 3 tai mộc nhĩ, hành tím băm, tỏi băm, hạt nêm, tiêu, nước mắm, mỡ hành, nước mắm pha, đồ chua.
Thực hiện:
Vo gạo, cho vào nồi. Vắt lấy nước cốt cải bó xôi, rưới vào gạo, thêm nước, nấu chín.
Bún tàu ngâm nở, cắt ngắn. Mộc nhĩ ngâm nở mềm, thái sợi. Đ.ánh tan trứng vịt, trộn với thịt nạc băm, thịt cua, hành tỏi, nước mắm, tiêu, hạt nêm. Phết ít dầu ăn vào khuôn nhôm, cho chả vào nướng chín vàng, thái miếng vừa ăn. Dọn kèm nước mắm pha, mỡ hành, đồ chua.
Mách bạn:
Nếu muốn chả mềm, béo, bạn trộn với ít mỡ thái nhỏ.
Cơm cà-rốt lạp xưởng
Nguyên liệu:
1 lon gạo, 1 củ cà-rốt, 4 cây lạp xưởng tươi, 1 thìa cà phê sả băm, 1/2 thìa cà phê ớt bột, 1 thìa cà phê hành tím băm, 2 nhánh hành lá, 1 thìa súp tương ớt, mỡ hành, nước mắm pha, đồ chua, dầu ăn.
Thực hiện:
Vo gạo, cho vào nồi. Ép lấy nước cà rốt, rưới vào gạo, đảo đều, thêm nước, nấu chín. Cho lạp xưởng vào nồi hấp chín, rán với ít dầu cho vàng giòn, thái lát mỏng. Đun nóng ít dầu trong chảo, phi thơm hành tím, sả, ớt, thêm lạp xưởng và tương ớt xóc đều, rắc hành lá thái nhỏ. Xới cơm ra đĩa cùng lạp xưởng. Dùng với nước mắm pha, mỡ hành, đồ chua.
Mách bạn:
Nếu có thời gian, bạn nên nướng để lạp xưởng thơm hơn.
Cơm nghệ cua nướng
Nguyên liệu:
1 lon gạo, bột nghệ, bột cà ri, 100g giò sống, 100g thịt nạc, 200g thịt cua, 1 quả trứng vịt, hành và tỏi băm, hạt nêm, tiêu, nước mắm, mỡ hành, nước mắm pha, đồ chua, 4 mai cua.
Thực hiện:
Vo gạo, cho vào nồi. Rắc chút bột nghệ và bột cà ri vào gạo, đảo đều, thêm nước, nấu chín. Trộn đều giò sống, thịt cua, thịt nạc, trứng, hành tỏi băm, tiêu, hạt nêm, nước mắm. Nhồi nhân vào mai cua, nướng chín. Dùng với cơm, mỡ hành, nước mắm pha, đồ chua.
Mách bạn:
Bạn có thể chiên cơm với bột nghệ và bột cà ri để tạo màu.
Bản đồ ẩm thực: Lên dãy Trường Sơn thưởng thức món gỏi “đoàn kết” của người Cơ Tu
Sau một ngày lao động vất vả, người Cơ Tu sinh sống trên dãy Trường Sơn (miền núi tỉnh Quảng Nam) thường quây quần bên chung rượu để “giải nhức mỏi”. Và một trong những món ăn phổ biến của họ để dùng vào lúc đó là gỏi “đoàn kết”.
Hỏi thăm vài người anh em đồng bào Cơ Tu mới hay, cái tên đoàn kết ra đời bởi do món gỏi này được chế biến từ nhiều nguyên liệu và dùng vào dịp sum vầy, ấm áp. Để chế biến món gỏi này, trước hết, đu đủ mới hái về, bổ đôi trái bỏ hạt, dùng bàn bào bào thành sợi nhỏ ngâm vào nước lọc và ít muối. Sau đó, xả nước và vắt ráo nước đổ ra rổ.
Kế đến là bẹ cây thiên niên kiện (sơn thục), bẹ môn tím hái trên rừng về, qua suối tranh thủ lột vỏ, rửa sạch. Sau đó, xắt mỏng và xả lại với nước suối nhiều lần rồi mang về nhà. Ngoài ra, các nguyên liệu khác như dứa (thơm), dưa leo xắt lát mỏng cũng không thể thiếu.
Kế đến, mua da heo, thịt ba chỉ, tôm suối lần lượt cho vào nồi luộc chín và vớt mỗi thứ ra đĩa. Da heo, thịt ba chỉ thái mỏng. Ngoài ra, muốn mâm gỏi hấp dẫn hơn, thêm trứng tráng xắt thành sợi mỏng vào. Nhớ hái vài nắm rau thơm (rau răm) xắt nhỏ cùng với đậu phộng rang đ.âm nhỏ để riêng mỗi thứ ra chén. Thế là, món gỏi “đoàn kết” cơ bản đã hoàn thành.
Một số nguyên liệu của món gỏi “đoàn kết”.
Tuần tự, người Cơ Tu cho những thứ trên vào mâm lớn: đu đủ bào, thịt ba rọi, da heo, tôm, tép luộc, vài lát trứng tráng (hoặc mối cánh rang, khô trâu, bò nướng càng ngon), một ít đậu phộng rang vàng giã nhỏ… Rắc rau thơm lên, và sau cùng chan vài muỗng nước mắm chanh, tỏi, ớt, tiêu bột, bột ngọt rồi đảo đều, nhẹ tay trong khoảng hai phút cho tất cả các nguyên liệu ngấm đều nước trộn gỏi.
Mâm gỏi sau khi chan nước mắm.
Khi thưởng thức, họ dùng muỗng “chung” xúc gỏi cho vào chén riêng của mình, không gắp “lung tung”, lật qua lật lại, hay “đào bới” tìm “mồi” trên mâm gỏi gây mất vệ sinh, nhất là trong thời bão dịch bệnh Covid-19 hoành hành.
Nhưng cũng nên nhớ rằng “nghề ăn cũng lắm công phu”. Công phu ở đây là khâu pha chế nước mắm. Nước mắm pha phải thật nhạt, đảm bảo sao cho có vị ngọt, thơm của nước mắm; vị chua chua hấp dẫn của chanh; vị cay the nhưng không quá nồng của ớt, rau thơm… Và nhất là sau khi thưởng thức, thực khách chỉ muốn húp thêm một ít nước mắm “cho đã”, mặc dù trong bụng vẫn còn thòm thèm muốn ăn tiếp vài chén nữa.
Nhìn mâm gỏi trông rất bắt mắt bởi màu ngà của đu đủ, màu xanh lá cây của bẹ thiên niên kiện, màu phớt tím của bẹ môn tím, điểm xuyết trên nền mâm gỏi là màu vàng của dứa, màu xanh lá mạ của rau thơm, màu đỏ của ớt chín… Khi thưởng thức, món gỏi có vị chua chua, ngọt ngọt, thơm thơm, béo béo, giòn giòn của các nguyên liệu hòa quyện với vị ngọt của thịt, tôm và nhâm nhi vài ly “rượu rừng” đã làm nao lòng và say lòng biết bao thực khách trên dãy Trường Sơn.
Điểm nhấn trong món gỏi, đi đầu là thiên niên kiện (môn thục, sơn thục). Theo Đông y, nói đến việc chữa trị bệnh xương khớp bằng các bài thuốc thảo dược tự nhiên, thì cây thuốc thiên niên kiện chính là một trong số những vị thuốc đầu bảng được sử dụng phổ biến. Nhờ có chứa hàm lượng lớn các loại tinh dầu và các chất có tác dụng tăng cường gân cốt tự nhiên, giảm đau nhức, giúp cơ thể tráng kiện cho nên cái tên thiên niên kiện còn có nghĩa là “ngàn năm tráng kiện”.
Do thiên niên kiện được dùng để chữa bệnh xương khớp rất hiệu quả nên người Cơ Tu có kinh nghiệm sử dụng loại cây này làm món ăn hay ngâm rượu (đúng liều lượng) để giải nhức mỏi sau một ngày lao động vất vả.
