Trong chuyến đi công tác tại Sa Huỳnh (TX.Đức Phổ), tôi được thưởng thức nhiều món ăn ngon của biển. Trong đó, tôi rất ấn tượng với món nhum xào trứng.
Nhum biển có hình cầu, to bằng khoảng nắm tay người lớn, bên ngoài có rất nhiều gai. Hình thù nó giống như con nhím, nên còn có tên gọi khác là nhím biển. Có lẽ vùng biển Sa Huỳnh là nơi có nhiều nhum nhất so với các vùng biển khác của Quảng Ngãi.
Món nhum xào trứng. ẢNH: PVH
Con nhum di chuyển khá chậm chạp nên việc đ.ánh bắt khá dễ dàng. Tuy nhiên, bắt nhum cũng phải biết cách. Khi thấy con nhum, người ta sẽ dùng móc sắt giật cho nó rơi ra, rồi nhặt cho vào giỏ. Nếu khi bắt tác động mạnh, nhum sẽ tự vệ bằng cách b.ắn gai, đồng thời chúng sẽ bám càng chặt trên vách đá, rất khó gỡ.
Nhum bắt về được chế biến thành nhiều món ăn ngon như cháo nhum, nhum nướng mỡ hành, nhum chưng trứng, chả nhum, mắm nhum… Món nào cũng ngon. Nhưng với tôi, nhum xào trứng là món ngon nhất.
Để làm được món nhum xào trứng ngon, việc đầu tiên là dùng kéo cắt hết số gai tua tủa bao xung quanh. Sau đó dùng dao chẻ đôi, đổ hết phần nước bên trong của con nhum, để làm lộ ra phần thịt. Tiếp theo bỏ bộ lòng, dùng nhíp nhổ bớt gân m.áu và thức ăn còn đọng lại bên trong, chỉ chừa phần thịt (trứng nhum) có màu vàng hoặc màu cam. Đem phần thịt của nhum rửa sạch rồi cho vào tô ướp với tiêu, hành, mắm, bột ngọt. Bắc chảo lên bếp lửa cho dầu phụng vào, khi dầu sôi cho hành và tỏi vào, sau đó đổ thịt nhum vào trộn đều. Khi nghe mùi thơm thì đổ trứng vịt hoặc trứng gà đã đ.ánh nhuyễn cùng với gia vị, nếm thử vừa ăn là tắt bếp, xúc ra đĩa. Rồi dùng bánh tráng nướng xúc khi món ăn còn nóng thì không gì sánh bằng.
Món này không chỉ ăn ngon, bổ dưỡng mà còn được coi là vị thuốc tăng cường sức khỏe. Theo các nhà khoa học, thịt nhum biển có chất đạm, chất béo, acid béo omega-3, carbohydrates, sodium… Còn theo đông y, thịt nhum biển có vị mặn, tính ấm, tác dụng bổ thận, dưỡng khí huyết, ích tỳ thận… dùng trị chứng hư nhược, tỳ thận hư, ăn kém…
Về Sa Huỳnh, được ngồi ở bãi biển để vừa đón những ngọn gió mát lành, vừa thả hồn trong một không gian xanh, vừa nhấm nháp từng miếng nhum xào trứng beo béo, ngòn ngọt, cay cay, ta cảm nhận như gom cả hương vị thiên nhiên Sa Huỳnh vào tâm trí vậy.
Thưởng thức món cháo nhum Phú Quốc giữa Sài Gòn
Dù vẻ ngoài xù xì với lớp vỏ đầy gai nhọn nhưng nhum biển được nhiều thực khách ưa chuộng không chỉ ở hương vị biển khơi mà còn ở giá trị dưỡng chất của nó. Cháo nhum từ Phú Quốc nay đã đặt chân đến Sài Gòn làm thổn thức bao thực khách yêu thích ẩm thực vùng miền.
món ăn như nhum nướng mỡ hành, nhum vắt chanh ăn gỏi hay pate nhum nhưng dễ ăn nhất cho cả trẻ con và người lớn chính là cháo nhum biển. Món ăn từ nhum được ví như “nhân sâm biển” này tại Nhật Bản đã chễm chệ đặt trong nhà hàng để phục vụ cho giới thượng lưu. Nhưng từ các quán ăn ven đường hay nhà hàng tại nước ta, cháo nhum Phú Quốc phục vụ cho mọi tầng lớp người dân.
Cháo nhum đến nay chẳng ai biết nó xuất hiện từ lúc nào, chỉ biết món ăn xuất hiện ở các vùng biển được thiên nhiên ưu ái loại “nhân sâm biển” này như Nha Trang, Phú Quốc, Lý Sơn. Hiểu được tâm lý không phải ai cũng đủ can đảm thưởng thức cháo với tô là vỏ nhum biển màu đen gai góc nên chủ quán tinh tế chắt hết thịt trứng chế biến cháo cho ra thố để phục vụ khách. Dù vẻ ngoài xù xì nhưng bên trong là những thớ thịt và trứng vàng ruộm chạy dọc theo lớp vỏ. Gai góc là vậy nhưng độ dinh dưỡng của nó không hề kém cạnh hàu hay bào ngư.
Đầu bếp đem nhum biển rửa sạch, công đoạn sơ chế tiếp theo đòi hỏi phải kiên nhẫn vì tách đôi nhum, tách phần thịt và trứng ra. Cháo nấu nhuyễn nhừ từ hạt gạo loại ngon.
Vì không phải người con của biển khơi nên thật trân quý khi giữa lòng Sài Gòn tôi có cơ hội thưởng thức cháo nhum chỉ đặc quyền vùng biển mới và giá chỉ dưới 100.000 đồng. Sau khi gọi món, một thố cháo nhum đa dạng màu sắc đã nhanh chóng đem ra. Đó là màu trắng của gạo, vàng hoặc cam của nhum điểm thêm màu xanh của hành lá, tất cả tạo nên hương vị mê mẫn thực khách. Để dậy mùi cho món ăn thì chủ quán rắc thêm chút gia vị tiêu, hành phi phủ lớp trên cùng của cháo, ấm bụng và thơm lừng hơn với gừng, da heo chiên giòn.
Húp một muỗng cháo vừa miệng gợi lên sương gió của biển khơi, cắn đến thớ thịt nhum mềm mọng không hề tanh hay ngấy tan dần trong khoang miệng hòa quyện cùng trứng nhum bùi bùi, béo ngậy. Tôi thích nhất là khi đ.ánh tan lòng đỏ trứng gà hòa vào cháo rồi nhanh nhảu húp một ngụm đặc sệt khi còn nóng hổi. Cháo nhum dậy mùi và thơm ngon hơn với lớp mỡ hành, hành phi giòn rụm và cay ấm với tiêu xay nhuyễn và gừng. Số ít thực khách cho rằng món ăn này thanh mát hơn khi dùng kèm ít rau, bánh tráng.
Có lẽ trong hành trình thưởng thức ẩm thực vùng miền của tôi từ trước đến nay, tôi đ.ánh giá cao món ăn này. Nhum trải dài khắp vùng biển Việt Nam, nếu có dịp ghé một trong những vùng biển mà nó sinh ra, tôi sẽ thưởng thức nhum tròn vẹn nhất với tất cả hình thức, từ cháo nhum nghi ngút khói đến cả nhum nướng mỡ hành ngon trứ danh.
