Một trong những món ăn dân dã đậm đà bản sắc dân tộc trong bữa ăn của người Việt Nam là món kho. Nhưng để có được món kho, không thể thiếu một nguyên liệu cơ bản là nước màu dừa.
Bạn đang đọc: Nhọc nhằn nước màu dừa Bến Tre
Nước màu dừa đã “thổi hồn” vào những món kho bởi màu vàng cánh gián đặc trưng và hương vị ngọt ngào, thơm tho của nó. Để làm ra được hương vị quyến rũ ấy là biết bao nhọc nhằn của những người dân nơi quê hương Bến Tre…
Quê tôi xã Giao Long, huyện Châu Thành (Bến Tre), trước giải phóng là nơi chịu nhiều bom đạn của chiến tranh. Ngoài việc làm thuê như móc mương, đắp bờ, hay các công việc lặt vặt khác…, cứ đến kỳ thu hoạch dừa, ba tôi đến các chủ vườn dừa nhận việc giựt dừa thuê để kiếm thêm t.iền.
Sau khi gom dừa về sân, việc kế tiếp là chủ vườn thuê người lột, đ.ập và tách cơm dừa ra khỏi gáo. Người ta dùng cây nầm (tương tự như cây giáo, có cán ngắn) cắm xuống giữa sân để tách vỏ.
Thịt heo kho bằng nước màu dừa.
Đ.ập dừa có thể coi là công đoạn đầu của việc thắng nước màu dừa. Đây là công đoạn khá vất vả, cần phải kiên nhẫn, khéo tay, nhanh nhẹn… Và má tôi được chủ vườn “ưu ái” giao cho việc đ.ập dừa “lấy công làm lời” để lấy nước dừa.
Sau khi đ.ập dừa xong, má tôi dùng gàu mo cau san nước dừa vào thùng thiếc gánh về nhà cách đó độ vài trăm mét. Nước dừa khi mang về được trữ trong tất cả các lu, hũ, thùng, nồi, trã (nồi đất rộng miệng) trong nhà. Một thiên dừa cho được khoảng 12 đôi thùng nước, tức khoảng 480 lít.
Công đoạn thắng nước màu mới thật là cực khổ. Vì cây trong vườn nhà ít, muốn có đủ củi thắng nước màu, má tôi – trước đó – phải đi tận thu tất cả những phế phẩm của dừa (tàu dừa, lá dừa, vỏ dừa, bẹ dừa, gáo dừa…) ở các vườn lân cận chặt khúc, phơi khô trữ sẵn làm củi chụm. Ngoài ra, phải chuẩn bị che một chòi lá xa nhà để tránh khói khi thắng nước màu dừa. Trước khi cho nước dừa vào chảo đụn (loại chảo gang to, dung tích khoảng 120 lít), má tôi dùng vải the lược sạch bụi, và nấu sôi hết số lượng nước dừa mang về trong ngày để tránh nước dừa bị chua rồi tuần tự cho nước dừa đã nấu sôi vào từng chảo một nấu suốt trong 24 tiếng đồng hồ.
Để giữ được ngọn lửa trong thời gian trên, má tôi phải thức suốt “năm canh” để canh củi, canh lửa, canh chảo, và phải luôn tay sơ đều… Khi thấy lửa yếu thì thêm củi vào, khi thấy nước dừa trong chảo lưng, thì châm nước dừa tươi thêm, cho đến khi nước dừa trong chảo keo lại đến độ sền sệt, không thể châm thêm nước dừa tươi vào được nữa, thì nhanh tay sơ, và sớt thành phẩm nước màu dừa vào một cái nồi khác. Sau đó, má tôi lại cho nước dừa tươi vào chảo đụn để bắt đầu thắng một chảo mới, và cứ như thế tiếp tục nấu cho hết số nước dừa đã gánh về.
1 lít nước màu dừa bán ra thị trường thấm đẫm biết bao sức lao động của má tôi cũng như những bà má quê nghèo “một nắng hai sương” khác. Từ 480 lít nước dừa tươi thắng ra được non 1 thùng (dưới 20 lít) nước màu dừa.
Ngày nay, nước màu dừa đã trở thành đặc sản cho khách tham quan du lịch đến xứ dừa Bến Tre. Do cung không đủ cầu, nên gần đây nhiều người vì hám lợi đã pha, không còn nước màu dừa nguyên chất. Muốn mua được nước màu dừa nguyên chất phải, có người quen biết giới thiệu hoặc mua giùm.
Theo LĐO
Nghề nguy hiểm nhưng kiếm được ít tiền!
Ở miền Tây Nam Bộ có một thứ nghề vất vả, nguy hiểm nhưng chỉ kiếm được rất ít t.iền: nghề hái dừa mướn, dọn vệ sinh ngọn dừa ở “vương quốc dừa Bến Tre”.
Anh Tươi, cán bộ xã đội Lương Hòa cho biết: Hái dừa mướn toàn là người nghèo. Nghề này nguy hiểm lắm…
Leo dừa nuôi con
Lượn qua mấy con đường ngoằn ngoèo nhỏ xíu, chúng tôi đến nhà anh Trương Văn Xiếu, sinh năm 1963, ấp Hòa Trị, xã Lương Hòa, huyện Giồng Trôm. Người thợ leo dừa mướn nổi tiếng xứ này vóc dáng nhỏ nhắn, mảnh khảnh. Căn nhà ẩn sâu trong vườn cây tạp, trước sân, bên hông nhà lổn nhổn dừa khô.
Cưới vợ, sinh liền 4 con trai, với gần 2 công đất vườn tạp, loay hoay với cái ăn chưa đủ, còn phải lo cho các con ăn học, anh bắt đầu nghề leo bẻ dừa mướn. Vậy mà anh nuôi hai con trai lớn ăn học rồi đi làm, còn hai con nhỏ đang học cấp 3.
Vừa đi bẻ dừa thuê cho hàng xóm về, anh khoe: Chiều đi ấp Hòa Bình bẻ dừa, người ta mới đến nhà kêu. Công bẻ trái 8.000 đồng/cây, dọn vệ sinh 12.000 đồng/cây. Nếu làm cật lực, dừa thấp, cố lắm mỗi ngày bẻ khoảng 25 cây là rụng rời tay chân.
Dụng cụ bẻ dừa chỉ là cái nài bằng dây để ghìm chân vào cây dừa, một lưỡi hái để giật dừa. Lơ lửng giữa lưng chừng trời, một tay bám ôm thân dừa, một tay cầm lưỡi hái. Cũng có lần hai cây dừa gần nhau, từ ngọn này bẻ xong, lần theo tàu dừa chuyền qua cây khác bẻ tiếp, đỡ lên xuống mất sức. Nhưng rất hy hữu vì dừa thường mọc ngả nghiêng.
Không hiếm những lần bị kiến vàng, ong dữ đốt, hoặc bị rắn xộc ra, người thợ bẻ dừa phải bình tĩnh, cắn răng chịu đau và xử lý. Chỉ cần một chút bất cẩn, nhát gan là rơi tự do từ độ cao trên 10m xuống đất.Thợ leo dừa sợ nhất là những ngày trời ẩm ướt, rong rêu làm thân dừa trơn trượt. Không hiếm tai nạn đã xảy ra.
Anh Xiếu nhanh như sóc, cầm lấy nài chân và lưỡi hái câu cơm, biểu diễn leo cây dừa trong vườn nhà cao chót vót. Vèo một cái, anh đã tót lên tận ngọn, tay cầm lưỡi hái giật trái.
Tìm hiểu thêm: Gỏi cá nhái Phú Yên
>>>>>Xem thêm: Lõi ngô ăn xong đừng bỏ đi, đem tận dụng nấu món này ngon tuyệt
Anh Trương Văn Xiếu đang biểu diễn leo dừa
“Vua leo dừa”
Ông tên là Lê Văn Hòa sinh năm 1931, tại xóm lưới quận Bình Thủy TP Cần Thơ, trong một gia đình nghèo. Năm lên 15 t.uổi, đôi mắt ông bỗng mờ dần rồi mù hẳn. Bắt đầu cuộc sống người mù, ông lần mò làm quen với các vật dụng trong nhà, rồi tập lần ra ngoài ngõ.
Cuối cùng, ông cũng mò mẫm lần theo cha giăng câu, thả lưới. Ông cắm sào tre ở từng đoạn kênh rồi giăng dây cột lại, rồi lần theo các cọc ấy để giăng lưới, thả câu… Người mù có cách nhận biết riêng mình.
Một lần, cha ông trèo cây hái trái bị ngã gãy tay, gắng gượng làm tất cả mọi việc để nuôi cả nhà, ông hạ quyết tâm, phải làm cái gì đó để đỡ đần cha mẹ. Mù con mắt, nhưng sáng đôi tay, ông nằng nặc đòi cha mẹ phải dắt ra cây, hướng dẫn, mò mẫm, tập leo.
Không ai nhớ tự hồi nào, dân miệt Bình Thủy – Long Tuyền, nhà vườn nào cần tỉa nhánh cây, cưa cây làm cột, xẻ ván đều nhờ đến ông Tám mù. Có những cây dừa lão cao chót vót gần 20 m, thợ leo dừa trong vùng đều chào thua, chỉ có ông Tám mù là không chịu…
Ông Tám kể từng bị ngã từ ngọn cây gần 11 m xuống đất, ngất xỉu và nằm liệt giường vài tháng.
Ngôi hậu leo dừa miền Nam có lẽ thuộc về bà Nguyễn Thị Mười Hai, ấp Bờ Xe, xã Thạnh Phú, huyện Châu Thành, T.iền Giang, ở t.uổi bà ngoại vẫn leo dừa mướn chuyên nghiệp.
Hồi nhỏ Mười Hai thích thi leo dừa với đám con trai, lần nào bà cũng là người thắng cuộc. Năm 20 t.uổi, bà lấy chồng, làm đủ mọi nghề nhưng vẫn nghèo. Lúc đầu, bà chỉ leo những cây dừa thấp, sau đó đến những cây dừa cao hơn. Mỗi chục dừa (12 trái), được trả t.iền 2.000 đồng. Hiện nay ở vùng Thạnh Phú, bà Mười Hai là người duy nhất có thể chinh phục được những ngọn dừa cao từ 20 – 40 m.
Tai nạn từ nghề leo dừa, hái dừa xảy ra không phải là chuyện hiếm. Ông Sáu Ấn ở kinh Chẹt Sậy (huyện Giồng Trôm), nổi danh “kiện tướng” giật dừa mỗi ngày giật trên 1.000 quả đã mấy chục năm qua, bị t.hiệt m.ạng do bị dừa “chạy tàu” (trái dừa bất ngờ lăn theo tàu lá rơi xuống) trúng đầu.
Ông Năm Nhựt ở ấp 5, Lương Hòa vừa mới bị té dừa nằm liệt vì gãy xương sống, dù có thâm niên trên 30 năm leo hái dừa.
Theo T.iền phong
