Tuy có vị chua nhưng quả này nấu món gì cũng ngon hết ý, tiếc là giờ không có nhiều.
Chay là loại quả dân dã thường gặp ở vùng đồng bằng Bắc Bộ. Cây này xưa trồng để lấy vỏ, rễ ăn trầu hoặc làm dược liệu, quả có vị chua, khi chín thơm, ngon, thường dùng nấu canh chua hoặc kho cá.
Trong đông y, quả chay có vị chua, tính bình ăn vào giúp thanh nhiệt, giải độc, tốt cho hệ tiêu hóa và kích thích sự ngon miệng.
Xưa kia quả chay rụng đầy gốc nhưng không mấy ai mặn mà. Ngày nay, nó trở thành đặc sản, không phải ở đâu cũng có bán và không phải lúc nào cũng có thể mua được.
Tùy vào mỗi vùng mà giá bán quả chay sẽ có sự chênh lệch, trung bình từ 50.000đ – 200.000đ/kg. Với quả chay thái miếng, phơi khô thì giá sẽ dao động khoảng 250.000đ – 300.000đ/kg.
Quả chay được dùng để chế biến nhiều món ngon như: Kho cá, nấu canh chua, nấu bún… Tham khảo công thức món ăn từ quả chay ngay sau đây.
Canh chua từ quả chay
Nguyên liệu
– Cá chép: 500g (bạn có thể lựa chọn cá rô phi, cá trôi hoặc cá trắm… tùy vào sở thích).
– Quả chay tươi: 1 – 2 quả hoặc cũng có thể dùng loại chay đã phơi khô
– Cà chua: 2 quả
– Hành lá
– Rau mùi, thì là
– Dầu ăn
– Nước mắm, muối, mì chính
Cách nấu canh chua quả chay
1. Cá chép mua về bạn làm sạch, bóc mang và nội tạng bỏ đi, cạo sạch phần màng đen trong bụng cá để giảm bớt mùi tanh. Chà xát muối lên thân cá rồi rửa lại với nước, thấm khô và đem rán cho cá vàng đều 2 mặt. Tùy vào sở thích mà bạn có thể lựa chọn rán sơ cá hoặc để cá tươi nhé.
* Mẹo hay chọn cá chép:
– Chọn mua những con cá bơi khỏe, mắt sáng, trong,không có dấu hiệu đục hay lờ đờ.
– Vảy cá sáng, đều, không bị tróc hay có dấu hiệu bị trầy xước.
– Cá dày mình, không chọn những con có bụng to vì rất có thể đây là cá cái, trong bụng nhiều trứng, thịt mỏng.
– Ưu tiên những con cá chép có kích thước vừa phải, không quá to hoặc cá nhỏ. Chú ý, thịt của cá chép sông sẽ ngon và thơm hơn so với cá chép nuôi. Loại cá này thân thường sẽ dài và thon hơn.
2. Quả chay tươi bạn rửa sạch, thái lát vừa ăn rồi ngâm trong bát nước có pha giấm để lấy đi hết phần nhựa. Không nên thái quá mỏng sẽ mất đi vị ngon, thái quá dày chay sẽ lâu chín. Các loại rau thơm rửa sạch, cắt khúc. Cà chua rửa xong bổ múi cau.
3. Đun nóng dầu ăn, phi thơm hành rồi cho cà chua vào đảo chung. Tiếp đến, bạn cho 2 bát nước sau đó đậy nắp đun sôi.
4. Khi nồi canh sôi trở lại, bạn lần lượt cho cá đã rán sơ cùng quả chay tươi vào. Đậy nắp vung đun cho tới khi canh cá sôi khoảng 20 – 30 phút thì nêm nước mắm, mì chính cho vừa ăn.
5. Cá chín thì thêm hành lá, rau mùi cùng thì là vào nấu chung chừng 5 phút thì tắt bếp. Lưu ý, vì rau thì là lâu chín nên bạn cần nấu kỹ, tránh chần sơ rau sẽ có mùi hăng, khó ăn.
6. Múc cá ra bát rồi chan canh nóng lên trên và thưởng thức.
Món canh cá nấu quả chay này có hương vị vô cùng thơm ngon. Thịt cá mềm thơm, béo ngậy. Nước canh có vị chua thanh mát đặc trưng từ quả chay, đậm đà của các loại gia vị kích thích vị giác vô cùng.
Món canh này thích hợp với cả mùa hè lẫn mùa đông. Nếu không sẵn chay tươi thì bạn có thể dùng chay khô thay thế. Cách nấu canh cá với chay khô cũng tương tự.
Cách bảo quản chay
Không phải mùa nào cũng có sẵn quả chay vì thế nếu đi chợ thấy bán thì bạn có thể mua nhiều để dùng dần. Có 2 cách bảo quản chay là:
Cách 1: Trữ đông
Với cách này, bạn rửa quả chay thật sạch sau đó để khô rồi bỏ vào túi zip. Cất quả chay vào ngăn đông của tủ lạnh, khi nấu chỉ cần lấy ra chế biến.
Cách 2: Phơi khô
Quả chay đem rửa sạch, thái khoanh tròn sau đó xếp ra mẹt lớn. Phơi chay từ 2 – 3 nắng cho tới khi miếng chay khô hoàn toàn là được. Kiểm tra thấy miếng chay khô thì cho vào lọ, đậy nắp kín và bảo quản ở nơi thoáng mát.
Rau dại được ví như sâm đất, nấu với loài bé tí ti được món ngon “tứa nước miếng”, tiếc là ít người biết
Mặc dù là cây mọc dại ven đường nhưng đem rau này nấu canh hoặc ăn sống đều ngon hết ý.
Cây dại nhắc tới là cây me đất. Loại này ngày xưa mọc bờ mọc bụi nay được trồng nhiều tại các khoảng đất trống trong công viên hoặc các khu dân cư, khu nghỉ dưỡng để phủ xanh và làm cảnh.
Lá của loại cây này nhỏ, có màu xanh mướt, hoa vàng hoặc hồng tím, rễ màu trắng hình dáng gần giống với củ nhân sâm và có thể ăn được. Lá cây ăn có vị chua, còn phần rễ ăn lại hơi ngọt và nhiều nước.
Mặc dù là cây dại thế nhưng ít ai biết me đất còn được dùng làm nguyên liệu chế biến nhiều món ăn trong đó phải nhắc tới canh chua cá.
Bên cạnh đó, loại cây dại này còn mang đến nhiều công dụng với sức khỏe. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, trong me đất chứa các chất giúp thanh nhiệt cơ thể, sát trùng, tiêu vết bầm tím và đặc biệt rất tốt cho phụ nữ mắc chứng k.inh n.guyệt không đều. Một số nơi người ta còn dùng nó để điều trị bỏng và cho hiệu quả bất ngờ.
Trong bài viết này, Bếp Eva sẽ giới thiệu đến bạn cách làm một món ngon từ cây me đất đó là canh chua cá cơm. Cách làm đơn giản, nguyên liệu bình dân nhưng lại cho ra hương vị siêu thơm ngon, bạn đừng bỏ qua nhé.
Nguyên liệu
Để nấu được 1 nồi canh chua cá cơm với lá me đất bạn cần chuẩn bị:
– Cá cơm đã làm sạch, bỏ ruột và đầu: 300g
– Cà chua: 1 – 2 quả
– Lá me đất: 200g
– Sả tươi: 2 cây
– Ớt: 2 quả
– Gia vị: Đường, muối, ớt, nước mắm, đường
– Dầu ăn
– Hành lá
Cách làm
1. Cá cơm tươi bạn chọn loại đã làm sạch đầu và đuôi để tiết kiệm thời gian sơ chế. Đem cá rửa sạch nhiều lần với nước. Chú ý, cá cơm ngon phần đầu và thân còn nguyên vẹn, bề mặt da cá lấp lánh ánh bạc trông đẹp mắt.
Đem cá cơm ướp chung với 1 thìa bột canh và thìa ớt bột trong khoảng 20 phút.
Sả đ.ập dập, cắt khúc khoảng 3cm. Hành lá cắt khúc 2cm. Cà chua cắt múi cau. Ớt tươi thái lát.
2. Đun nóng dầu ăn, phi sả thật thơm rồi cho cà chua vào xào chung. Ở bước này, bạn nêm thìa cà phê muối, 1 thìa cà phê đường cùng 1.2 lít nước. Muối sẽ giúp cho cà chua nhanh mềm hơn.
3. Nồi canh sôi, bạn trút phần cá cơm đã tẩm ướp trước đó vào. Đun khoảng 20 phút cho cá chín mềm thì thêm hành lá, ớt cùng thìa nước mắm.
4. Phần lá me đất bạn rửa sạch, để ráo nước rồi chờ khi canh sôi, tắt bếp mới cho vào. Lá này mỏng, nhanh chín và có thể ăn sống nên bạn hoàn toàn yên tâm. Việc cho me đất vào sau cùng sẽ giúp cho lá rau giữ được màu xanh đẹp mắt đồng thời không khiến canh có mùi nồng.
5. Múc canh lá me đất ra bát tô, thêm vài lá me tươi lên trên để trang trí là hoàn thành.
Canh cá cơm nấu lá me đất ăn rất ngon. Nước canh chua thanh thanh, mùi sả kích thích vị giác, miếng cá cơm chín mềm, thơm ngọt khiến người ăn không muốn dừng đũa.
Một số lưu ý khi ăn canh lá me đất
Tuy giàu dinh dưỡng và được xem là có nhiều công dụng với sức khỏe nhưng khi dùng loại rau dại này bạn vẫn cần lưu ý:
– Trong cây me đất có chứa một hàm lượng lớn các axit oxalic, oxalat kali. Nếu bạn nạp một lượng lớn rau này vào cơ thể sẽ dễ gây sỏi thận hoặc sỏi bàng quang. Do đó, bác sĩ khuyên bạn không nên ăn nhiều, nhất là với những người đang mắc bệnh về thận hoặc bàng quang.
– Phụ nữ trong thời kỳ mang thai không nên ăn lá me đất vì dễ gây hại cho sức khỏe của cả mẹ và bé.
– Me đất mọc dại nên sẽ dính nhiều đất bẩn, trứng côn trùng… Vì thế khi rửa bạn nên ngâm nước muối rồi rửa nhiều lần với nước sạch. Ngoài ra, bạn cũng cần dùng lực nhẹ để tránh cho rau bị nát.
