Cuối tuần về quê được mẹ đãi món chả lá xương sông, món ăn khoái khẩu của mấy chị em từ bé. Vị thơm, hăng hăng, cay cay của lá xương sông kết hợp vị ngọt của thịt làm ai cũng ấm lòng.
Chả xương sông thơm nồng, hấp dẫn – Ảnh: Hoàng Hân
Với những người sinh ra ở miền quê, cây xương sông có lẽ chẳng lạ gì, bởi ai cũng dễ bắt gặp chúng ở khắp các khu vườn quanh nhà. Xương sông còn được gọi là hoạt lộc thảo, cây có lá thuôn dài, mép hình răng cưa, xanh mướt.
Người dân quê tôi thường truyền tai rằng cây xương sông rất tốt cho sức khỏe vì trong nó có chứa tinh dầu, có tính ấm. Mỗi khi bị ho chỉ cần đem hấp lá với ít mật ong uống vài lần là khỏi ngay.
Ngoài việc để chữa một số bệnh, lá xương sông còn được dùng làm món chả lá xương sông. Việc kết hợp lá xương sông cùng với nhân thịt tạo lên một món chả ngon tuyệt đã có từ lâu trong ẩm thực Việt dân dã.
Hồi còn ở nhà, hôm nào mẹ làm món chả xương sông chị em chúng tôi lại háo hức loanh quanh khu bếp chỉ để chờ nướng chả. Món chả xương sông của mẹ chẳng cần chế biến cầu kỳ nhưng hấp dẫn và trở thành món khoái khẩu cho chúng tôi đến tận giờ.
Lá xương sông có sẵn trong vườn, chọn những lá nào to nhất, không quá già, cũng không được non quá thì hái. Mẹ bảo những lá bánh tẻ là lá ngon, cho mùi thơm và làm món ăn hấp dẫn nhất.
Cây xương sông – Ảnh: Hoàng Hân
Thịt băm nhỏ cuốn với lá xương sông – Ảnh: Hoàng Hân
Lá xương sông được rửa sạch và để ráo nước. Thịt lợn vai băm nhỏ, ướp với chút gia vị cho vừa ăn cùng một hành khô băm nhỏ và tiêu bột. Sau đó bắt đầu cuộn chả lá xương sông.
Lá xương sông trải ra, múc từng muỗng thịt cho vừa đủ lá rồi cuốn lại thật khéo để thịt không bung ra ngoài. Tiếp theo bắc chảo lên bếp cho mỡ vào để nóng già, thả từng miếng chả vào chiên.
Khi chiên không cần cho nhiều mỡ quá bởi từ thịt đã đã tiết ra mỡ. Nếu thấy chả bắt đầu vàng thì gắp ra. Món này phải ăn nóng mới thấy hết được vị ngon.
Không như món chả lá lốt, chả lá xương sông khi thưởng thức sẽ có vị thơm, hăng, cay cay của lá hòa quyện với vị ngọt của thịt tạo nên hương vị mới lạ, chỉ mới thử thôi cũng đã thấy thích.
Những ngày này, khi miền Bắc đang có những đợt rét ngọt, được quây quần bên mâm cơm gia đình, thưởng thức món chả lá xương sông nóng hổi chấm nước mắm chua ngọt thật không gì ấm lòng bằng.
Món nhậu ‘khoái khẩu’ từ ốc sên hấp dẫn thực khách Việt
Ốc sên làm sạch, trải qua quá trình chế biến kỳ công, trở thành món ăn “khoái khẩu” có hương vị lạ miệng, dai giòn sần sật hấp dẫn được “cánh mày râu” yêu thích.
Trước đây, vì nhiều lý do mà ốc sên không được người Việt ưa chuộng. Chúng thường ăn các cành non, lá non của cây trồng, sống ở môi trường đất ẩm như ngoài vườn, ngoài đồng ruộng, xuất hiện nhiều vào mùa mưa.
Ngày nay, ốc sên được chứng minh là nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng, được sử dụng cho mục đích làm đẹp và nấu ăn. Với nhiều tín đồ ẩm thực Việt, ốc sên là nguyên liệu chế biến được nhiều món ăn ngon như ốc sên xào sả ớt, ốc sên nướng, chiên…
Ốc sên là loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, hiện được nhiều người ưa chuộng (Ảnh: Thanh Tran)
Ốc sên là loài động vật thân mềm, ăn tạp nên thường có ký sinh trùng và ấu trùng giun tồn tại trong cơ thể. Bởi vậy, chúng cần được xử lý sạch và trải qua quá trình chế biến kỳ công, tỉ mỉ mới có thể làm thành thức ăn.
Trước khi nấu ốc sên vài ngày, người ta thường nuôi chúng trong chậu hoặc thùng, cho ăn lá cây xanh hoặc thảo mộc. Cách làm này giúp ốc sên đào thải các chất bẩn trong ruột mà chúng đã ăn trước đó, đảm bảo an toàn khi được chế biến thành món ăn.
Ốc sên được cho ăn lá cây sạch hoặc thảo mộc để loại bỏ chất bẩn trong ruột trước khi đem chế biến (Ảnh: Hiếu Phan)
Ốc sên được đem luộc sơ qua nước sôi, sau đó lấy thịt bỏ ruột, chỉ giữ lại phần đầu. Cho thêm ít muối và nước chua (giấm, bỗng hoặc nước muối dưa, nước măng chua) vào bóp với thịt ốc sên để làm sạch nhớt, loại bỏ các vết đen và khử mùi hiệu quả. Rửa ốc sên qua vài lần nước cho thật sạch.
Sau khi sơ chế sạch sẽ, loại bỏ hoàn toàn chất bẩn và mùi hôi, ốc sên được đem nấu thành các món như ốc xào măng, ốc xào sả ớt, ốc sên nướng… Quá trình chế biến ốc sên cũng tương tự như các loài ốc khác. Tùy từng món và khẩu vị, sở thích của mỗi người, ốc được xào với măng chua, chiên giòn cùng lá lốt hay ướp gia vị rồi nướng.
Ốc sên xào sả ớt là món nhậu khoái khẩu được nhiều người yêu thích (Ảnh: Hiếu Phan)
Việc kết hợp với các loại nước chua hoặc gia vị đặc trưng giúp món ăn thêm đậm đà hương vị, tăng độ dai giòn sần sật của thịt ốc sên. Tuy có vẻ ngoài xấu xí nhưng khi được chế biến thành món ăn, ốc sên lại dễ dàng hấp dẫn thực khách.
Cũng bởi độ dai giòn lạ miệng mà ốc sên trở thành món khoái khẩu của “cánh mày râu”, nhất là với dân nhậu. Không chỉ là món ngon dân dã, ốc sên còn chứa nguồn dinh dưỡng tuyệt vời.
Vị dai giòn sần sật của ốc sên hòa quyện cùng các loại gia vị giúp món ăn thêm tinh tế, hấp dẫn thực khách (Ảnh: Hiếu Phan)
Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng, loài động vật này chứa 15% protein nhưng lượng chất béo chỉ vỏn vẹn 2,4%. Chúng có khả năng chữa nhiều bệnh như đau lưng, đau xương khớp…
Các món ăn từ ốc sên rất giàu dinh dưỡng, có khả năng chữa đau lưng, xương khớp… (Ảnh: Phạm Nhung)
Ở Pháp, ốc sên là đặc sản có giá trị kinh tế cao. Nếu có dịp ghé thăm các nhà hàng ở Pháp, du khách có thể tìm thấy và thưởng thức những món ăn biến tấu độc lạ từ ốc sên như ốc sên nướng bơ tỏi, spaghetti ốc sên, pizza ốc sên hay ốc sên xào, nấu súp…
Nổi tiếng nhất là món khai vị Escargot được chế biến từ nguyên liệu chính là ốc sên. Đây cũng là món ăn có giá đắt đỏ bậc nhất thế giới, góp phần đưa nền ẩm thực Pháp vươn tới tầm cao mới.
