Nhắc đến cốm, người ta sẽ nghĩ ngay đến cốm làng Vòng quá nổi tiếng ở Hà Nội. Nhưng ít ai biết rằng làng cốm Nông Xá ở Hải Phòng cũng nổi tiếng với những mẻ cốm dẻo thơm làm theo cách truyền thống.
Dẻo thơm cốm truyền thống ở làng cốm Nông Xá Hải Phòng
Khi những cơn gió heo may về, là lúc nghe trong gió hương cốm, cũng chính là thứ hương nồng nàn của đất trời. Bởi nói đến cốm là nói đến sự thanh tao và trong trẻo của mùa thu.
Phơi lúa làm cốm. Ảnh: Báo Lao động.
Làng cốm Nông Xá thuộc xã Tân Tiến, huyện An Dương từng nổi tiếng với nghề làm cốm mộc, nhưng theo cơ chế thị trường, làng nghề dần mai một. Cả làng giờ chỉ còn vài ba hộ gia đình theo nghề nhưng vẫn vang vọng tiếng chày giã cốm khi vào mùa.
Ngâm thóc. Ảnh: Báo Lao động.
Cốm làng Nông Xá được làm từ lúa nếp cái hoa vàng, loại có hạt thóc to và thơm. Thóc làm cốm phải nguyên chất lúa nếp cái, chỉ cần lẫn ít lúa tẻ là mẻ cốm sẽ mất hương vị đặc trưng.
Loại bỏ thóc lép. Ảnh: Lê Tân/Báo Thanh niên.
Thóc được phơi khô, cất trong bao trước khi làm cốm. Khi bắt đầu làm cốm, thóc được rửa sạch, ngâm nước, đãi trấu rồi cho vào chảo gang rang.
Rang thóc. Ảnh: Lê Tân/Báo Thanh niên.
Trong đó ngâm thóc là khâu quan trọng và có bí quyết riêng quyết định đến độ giòn của cốm thành phẩm. Bước này vừa có tác dụng làm sạch đất cát, vừa đảm bảo được chất lượng của mỗi hạt thóc.
Điều chỉnh lửa cho mẻ thóc. Ảnh: Báo Lao động.
Thóc đạt tiêu chuẩn được vớt ra khỏi bể ngâm, để ráo nước chuẩn bị cho vào rang. Người thợ có kinh nghiệm sẽ ước lượng được khi nào thóc chín tới để đổ ra cối giã tay. Thóc rang được giã đều tay đến khi vỏ thóc bung ra thành trấu còn hạt gạo dẹt thành cốm thơm nức mũi.
Sàng để loại bỏ trấu. Ảnh: Báo Lao động.
Chảo rang cốm nhất thiết phải là chảo gang đúc. Nếu như trước đây phải đảo thóc bằng tay thì hiện nay nhiều người đã thiết kế ra máy đảo thóc nhưng vẫn phải điều chỉnh lửa thường xuyên, rang khoảng 8-10 phút hoặc lâu hơn tùy mẻ cốm.
Giã cốm. Ảnh: Lê Tân/Báo Thanh niên.
Thóc rang xong, chờ nguội rồi cho vào cối giã, mỗi mẻ khoảng vài cân. Quy trình làm cốm cứ diễn ra liên tục, không ngừng nghỉ khiến người thợ phải ngồi một chỗ cạnh bếp lò nhiều giờ đồng hồ. Sau khi giã cốm khoảng 15 phút, người ta đổ ra rổ xảo để sảy, loại bỏ vỏ trấu thành cốm mộc.
Sát sao quá trình giã cốm. Ảnh: VTC News.
Phần cốm giã xong được chuyển sang công đoạn tách mùn, trấu, gọi là “de cốm”. Lúc này, người thợ sảy cốm giã từ trên cao, trước cây quạt máy để thổi sạch trấu. Cốm đạt tiêu chuẩn là cốm sạch, không còn bụi trấu, chỉ còn hạt cốm dẹt xanh trắng. Vì vậy, mỗi mẻ trấu, người thợ phải sàng 3-4 lần, đến khi nào sạch mới cho vào đóng túi.
Thổi cốm trước quạt cho bay hết trấu. Ảnh: Lê Tân/Báo Thanh niên.
Làng cốm Nông Xá có nhiều loại cốm. Ngoài cốm mộc, nhiều hộ gia đình còn chế biến cốm mộc thành cốm rang. Cốm thường rang cùng mỡ, rang bơ, rang đường, muối tùy theo nhu cầu của khách hàng. Những hạt cốm mộc dẻo, thơm sau khi rang vẫn giữ được hương vị lúa non, giòn tan trong miệng.
Hạt cốm trắng xanh. Ảnh: Lê Tân/Báo Thanh niên.
Cốm không chỉ là tinh hoa của đất trời mà còn có tình yêu của con người gửi gắm vào những mẻ cốm. Người dân nơi đây làm cốm với cả tấm lòng, tỉ mỉ trong từng công đoạn để cho ra sản phẩm với hương vị riêng biệt.
Cốm được rang cùng bơ, đường… tạo ra nhiều loại cốm ngon lành. Ảnh: Báo Quân đội nhân dân.
Làng cốm Nông Xá tuy không còn nhiều hộ theo nghề, nhưng cốm vẫn được ưa chuộng, thậm chí còn được gửi đi nước ngoài cho bà con xa quê. Đến Hải Phòng những ngày thu hãy thử thưởng thức món cốm đậm tình và mang về làm quà!
Đặc sản Hải Phòng – nên ăn gì và ở đâu?
Ngoài phong cảnh đẹp, Hải Phòng còn có nền ẩm thực độc đáo đáng để mọi người tới thử. Không chỉ nổi tiếng với hoa phượng đỏ trồng khắp những con phố và cảnh đẹp vùng biển cảng, Hải Phòng còn sẵn sàng chiều lòng dân sành ăn và khách du lịch với những món ăn đặc sắc vừa ngon vừa rẻ, giúp du khách thoải mái ăn no nê mà không lo hụt ví.
Bánh mì cay
Để lót dạ vào buổi sáng, không thể không nhắc đến món bánh mì cay ngon, bổ, rẻ của người dân thành phố hoa phượng đỏ với pate mang hương vị đặc trưng, được nhồi đầy vào ổ bánh mì thơm ngon, nóng hổi. Bánh được ăn kèm cùng chí chương – một loại tương ớt của riêng người dân đất cảng, có thể dễ dàng khiến mọi người thích thú.
Giá tham khảo: 4.000-40.000 đồng.
Món bánh mì cay đặc sản của Hải Phòng khiến nhiều du khách ấn tượng.
Một số địa chỉ gợi ý trên ShopeeFood: Bánh mì cay Bà già; Bánh mì cay 39 Đinh Tiên Hoàng; Bánh mì cay Khánh Nạp.
Bún cá cay
Bún cá cay là đặc sản nổi tiếng khác của Hải Phòng. Khi tới “thành phố hoa phượng đỏ”, bạn có thể thưởng thức ngay món bún cá cay với gồm gần chục loại topping ăn kèm được chế biến từ những phần ngon nhất của cá như lòng dồi, dạ dày, bóng cá… Cá được rán giòn ăn cùng nước dùng có vị thanh xen lẫn chút vị cay đặc trưng.
Giá tham khảo: 30.000-45.000 đồng.
Bún cá đầy topping là món phải thử khi đặt chân đến Hải Phòng.
Một số địa chỉ gợi ý trên ShopeeFood: Bún cá cay 66 Lê Lợi; Bún cá 153 Lê Lai; Bún cá cay Thắng Tồ.
Dừa dầm
Với vị ngọt thanh mát và béo ngậy của nước cốt dừa, dừa dầm Hải Phòng là món ăn giải khát vào thời điểm nóng bức. Nguyên liệu chính bao gồm những thành phần như cùi dừa nạo sợi, thạch rau câu dừa, trân châu nhân dừa, sữa dừa… Nhưng để cảm giác được hương vị chính gốc của Hải Phòng, du khách nên thưởng thức ngay tại đây thay vì mua mang về.
Giá tham khảo: 30.000 đồng.
Dừa dầm tươi mát của thành phố cảng.
Một số địa chỉ gợi ý trên ShopeeFood: Dừa dầm Hiền Béo (124 Lạch Tray); Dừa dầm Cô Thúy.
Bánh bèo
Vào buổi tối, du khách tới Hải Phòng có thể thử bánh bèo – một trong những đặc sản ai cũng nên thử khi đặt chân đến thành phố cảng. Bánh bèo “siêu thịt” của đất cảng có vị ngọt của thịt, giòn của mộc nhĩ và vị thơm từ những lá chuối chín được bọc bên ngoài bánh.
Dùng chung với bánh là nước chấm đặc trưng ninh từ xương để có vị ngọt tự nhiên. Thực khách nên thêm vào chút chí chương tê cay đặc trưng để hương vị mặn, ngọt, cay hòa quyện với lớp bánh béo ngậy.
Giá tham khảo: 20.000-30.000 đồng.
Bánh bèo ăn với nước chấm ngon.
Một số địa chỉ gợi ý: Bánh bèo Bà Dung; Bánh Bèo Lạch Tray.
Đồng hành cùng du khách, chương trình “Đến đâu chill đó, ShopeeFood lo” còn mang đến voucher giảm giá hấp dẫn. Theo đó, ShopeeFood tặng bạn mã ưu đãi giảm ngay 50.000 đồng cho đơn từ 50.000 đồng khi nhập mã “SPFDULICH” (áp dụng cho người dùng lần đầu đặt đơn tại Đà Lạt và Hải Phòng). Bên cạnh đó, Domino’s Pizza dành tặng khuyến mãi giảm 90.000 đồng (áp dụng cho đơn từ 280.000 đồng); The Pizza giảm giá món gà sốt Hàn chỉ 1.000 đồng (giá gốc 99.000 đồng). Chi tiết ưu đãi có tại đây.
