Có một món ăn được xếp vào hàng đặc sản mà không phải khách vãng lai nào cũng biết, nhất là khi lại không được rỉ tai: cá hấp lá đu đủ, một món ăn để nhớ của Đồng Bảng, Mai Châu, Sơn La.
Cá trắm hấp lá đu đủ – Ảnh: Thủy OCG
Lần nào trở về nhà sau một chuyến đi dài trên quốc lộ 6, hướng ngược từ Sơn La về Mộc Châu, Mai Châu vào bữa tối, dù chính bữa, sớm hơn hay muộn hơn cả giờ chúng tôi cũng dừng lại tại xã Đồng Bảng, Mai Châu, Hòa Bình, cách ngã ba Bãi Sang chừng vài kilômet.
Quán quen cửa mà lần nào ăn xong về cũng quên tên, nằm hơi khuất vì đúng đoạn cua nên xe hay đi quá một đoạn mới giật mình vòng lại. Bữa cơm tối thường dọn vội nhưng nóng hổi, với mấy món cơ bản như cá suối chiên, tôm rang, canh măng chua, ngồng cải luộc và món đặc sản không thể thiếu: cá trắm hấp lá đu đủ.
Món cá hấp lá đu đủ nghe tên đã thấy lạ vì lá đu đủ nghe có vẻ liên quan đến một vị thuốc hơn là thứ rau cỏ để nấu ăn. Hơn thế, hình thức thoạt nhìn thì không hấp dẫn, hay thậm chí có vẻ gây nghi ngờ cho thực khách rằng có chắc món này dễ ăn và ăn ngon không.
Quán sẽ mang nguyên một “chiếc bánh hấp” trông như bánh chưng, có điều không vuông sắc cạnh, cũng không xanh rền mướt mải mà úa sẫm, ướt rượt như láng mỡ.
Bóc lớp lá gói ngoài ra, màu sắc bên trong trông còn “giật mình” hơn. Lá đu đủ được xắt miếng ngắn độ 4-5cm ngấm hơi nước nóng vì hấp đến cả giờ trên bếp củi có màu tối sẫm và cũng ướt rượt như lớp vỏ bánh nhưng vẫn chưa thấy miếng cá hấp.
Những gói cá hấp được bọc kín trông như bánh chưng – Ảnh: Thủy OCG
Xét về mặt thẩm mỹ thì lớp vỏ đu đủ được hấp chín này có vẻ không… đạt yêu cầu về hình thức. Nhưng khi lấy một đôi đũa nhẹ nhàng tách lớp vỏ lá đu đủ không đẹp mắt lắm sang hai bên thì khúc cá dày thịt, trắng tinh xuất hiện trong hơi nóng vẫn còn bốc lên nghi ngút.
Mùi cá hấp ngầy ngậy, ngai ngái xộc vào mũi kích thích khiến ai cũng trở nên tò mò. Gỡ một miếng thịt cá và dém thêm mẩu lá đu đủ nhỏ đưa lên miệng, mới chạm vào đầu lưỡi thôi thì nước miếng đã ứa ra. Và rồi một vị ngọt đắng tỏa lan trong vòm họng trước khi tràn xuống dạ dày.
Mấy người bạn đồng hành lần đầu ăn món cá hấp lá đu đủ gật gù: lạ miệng và hấp dẫn ghê, mà xem ra lại có lợi cho sức khỏe.
Trước khi âu cơm được mang lên thì món cá hấp đã bị cả nhóm “ăn vã” hết. Tôi vào bếp để nghiên cứu gọi thêm “chiếc bánh cá” thứ hai. Đ.ập vào mắt tôi là một khay “bánh cá” xếp như người ta vẫn hay xếp bánh chưng sau khi vớt dù không vuông vắn.
Trong lúc khách liên tục vào bếp để gọi món cá hấp đu đủ này thì tôi tranh thủ tìm hiểu. Chủ quán, một thanh niên còn khá trẻ, vừa luôn tay dọn đồ làm thức ăn cho khách, vừa chậm rãi trả lời câu hỏi của một vị khách tò mò.
Anh cho biết để làm món cá hấp này, cá được chọn sẽ phải là cá trắm, loại lớn cỡ từ 2 – 3kg trở lên thì thịt mới ngon và ngọt, làm sạch và pha thành từng miếng vừa để gói giống như chiếc bánh chưng nhỏ.
Lá đu đủ hấp chín bọc kín miếng cá hấp – Ảnh: Thủy OCG
Cá sẽ được tẩm ướp và nhồi vào bụng một hỗn hợp nguyên liệu băm nhỏ gồm gừng, sả, ớt, hành, tiêu, lá đu đủ non và để khoảng 2 giờ cho ngấm.
Sau đó dùng lá đu đủ đã được cắt khúc thành từng đoạn ngắn hai đốt tay bọc xung quanh, gói vào trong lá chuối xếp vào nồi hấp chín, làm nóng lại mỗi khi dọn đồ ăn lên cho khách.
Cái đặc biệt nhất của món cá hấp đu đủ chính là vị đăng đắng của lá đu đủ non ngấm vào với thịt cá ngọt lịm, cùng với chút gia vị cay cay của ớt rừng, tiêu rừng tạo thành một món ăn lạ miệng và hấp dẫn.
Bản thân lá đu đủ trong dân gian cũng được biết đến là một vị thuốc có lợi cho sức khỏe, nên việc kết hợp món cá trắm hấp cùng lá đu đủ non sẽ tạo ra một món ăn có lợi cho sức khỏe và quá ngon để thực khách mỗi lần qua Đồng Bảng, Mai Châu lại phải gọi món này để “ăn chơi”.
Cách làm cá hấp cuốn bánh tráng thơm ngon béo ngậy
Cá hấp vốn dĩ đã ngon, nhưng khi kết hợp với một chút bún, một chút nấm hương tạo thành món cá hấp cuốn bánh tráng thì càng ngon hơn.
Khi cuốn bánh tráng, bạn cuốn với ít rau sống, miếng cá tươi ngon ngọt, bún và mộc nhĩ ngấm đều gia vị rồi chấm với nước mắm thì ôi thôi không còn gì bằng.
t Nguyên liệu làm cá hấp cuốn bánh tráng
Cá 250 gr (nên lựa loại nhỏ sẽ hấp ngon hơn)
Ớt sừng tươi 2 quả
Hành tím 2 củ
Hành lá 3 nhánh
Dầu ăn 1 muỗng canh
Mắm nêm 1 ít
Bánh tráng 10 cái
Gia vị thông dụng 1 ít (muối/ tiêu/ hạt nêm/ đường)
Rau sống 300 gr (rau húng/ xà lách/ rau thơm/ ngò gai/ diếp cá/ dưa leo/ chuối chát)
Nguyên liệu làm cá hấp cuốn bánh tráng
Cách chọn mua cá tươi ngon
Chọn mua những con cá có mắt trong, mang cá màu đỏ tươi, miệng cá ngậm kín.Nên mua cá khi ấn vào thân cá vẫn cảm nhận được độ đàn hồi của thịt, không bị nhũn.Không chọn mua cá khi quan sát thấy mắt cá đã bị đục, phần mang cá chuyển sang màu đỏ thẫm.
Cách chế biến cá hấp cuốn bánh tráng
Bước 1: Sơ chế nguyên liệu
Ớt, hành lá rửa sạch với nước. Hành lá bạn đem cắt riêng phần đầu hành và lá hành ra.
Hành tím lột vỏ, rửa sạch và để ráo. Dưa leo, chuối chát thì rửa sạch rồi cắt lát mỏng.
Xà lách bạn mang rửa nhiều lần với nước cho sạch, nhặt bỏ những phần lá bị héo, úa. Các loại rau thơm rửa sạch và để ráo.
Cá mua về làm sạch vẩy, bỏ hết nội tạng và mang cá, dùng muối chà xát rồi rửa lại với nước sạch.
Bước 1: Sơ chế nguyên liệu
Cách khử mùi tanh cá hiệu quả
Để làm sạch và khử mùi tanh của cá bạn dùng nước vo gạo để ngâm cá trong khoảng 15 – 20 phút sau đó vớt ra, xả lại với nước sạch cho sạch rồi mang đi chế biến.
Ngoài ra, bạn cũng có thể dùng hỗn hợp muối và rượu để ngâm cá khoảng 10 phút rồi rửa lại với nước.Hoặc dùng gừng làm sạch mùi tanh của cá, hãy ngâm cá với nước đ.ập thêm 1 củ gừng cho vào, ngâm khoảng 5 phút rồi vớt ra để ráo nước.
Cách này cũng giúp khử tanh cá rất hiệu quả
Bước 2: Ướp cá
Giã nhuyễn 2 trái ớt sừng, 2 củ hành tím, 3 cái đầu hành lá.
Sau đó cho vào cá 2 muỗng cà phê hạt nêm, 1 muỗng cà phê tiêu, 1 muỗng cà phê đường và hành ớt giã nhuyễn trên vào ướp 15 phút cho cá thấm gia vị.
Bước 2: Ướp cá
Bước 3: Hấp cá
Lót vào xửng hấp cá 1 lớp lá chuối rồi xếp cá vào, để cá hấp được bóng đẹp thì trước khi hấp cá bạn cho vào 1 muỗng canh dầu ăn.
Sau đó để cá hấp cách thủy từ 15 -20 phút cho cá chín và thấm gia vị.
Bước 4: Hoàn thành
Khi cá chín, bạn gắp cá ra và trình bày ra đĩa để thưởng thức cùng bánh tráng và rau sống.
Gắp cá ra và trình bày ra đĩa để thưởng thức cùng bánh tráng và rau sống
Bước 5: Thành phẩm
Cá hấp cuốn ăn kèm bánh tráng, rau sống chấm mắm nêm là đúng chuẩn. Vị cay nồng đặc trưng, sẽ làm giảm đi mùi tanh của cá biển. Cá tươi nên hấp lên xương cá mềm, thịt dai và ngọt.
Khi cuốn bánh tráng cá hấp kèm rau sống, ta vừa cảm nhận được vị ngọt thanh, đậm đà của cá được nêm nếm vừa phải, và đặc biệt là hương vị tươi mát, sảng khoái mà các loại rau sống đem lại.
Hướng dẫn cách làm món cá hấp cuốn bánh tráng
Lời kết
Món cá hấp cuốn bánh tráng thơm ngon hấp dẫn này chắc chắn sẽ khiến cả gia đình trầm trồ khen ngợi đấy. Vào bếp trổ tài thôi nào, chúc bạn thực hiện thành công món cá hấp này nhé!
